مفهوم فضای سبز شهری | مطالعات علمی و پژوهشی و ISI


در حال بارگذاری
تاریخ انتشار
۲۷ مهر ۱۳۹۹
نوع فایل
ورد قابل ویرایش
حجم فایل
تعداد صفحات
5
دسته بندی
تعداد بازدید
1487 بازدید
۶,۵۰۰ تومان

مفهوم فضای سبز شهری

مفهوم فضای سبز شهری | تاریخ انتشار۳۹۹/۰۷/۲۷| ساعت انتشار ۱۰:۳۷ | تعداد صفحات:۵ صفحه

 

مفهوم فضای سبز شهری

فضاهای شهری یکی از عمده‌ترین فصل‌های مباحث شهرسازی هستند. فضاهای شهری در چارچوب سکونتگاه‌ها و زیستگاه‌ها قرار می‌گیرند. که در مقیاس‌های مختلف در شهر توزیع می‌شوند و نقاط عطفی در شهر به وجود می‌آوردند. درون بافت شهرهایی که از اصالت و تاریخ پرباری برخوردارند، از این نوع فضاها بسیار دیده می‌شود. فضاهای باز باارزشی که محل ملاقات‌ها، گردهمایی‌ها و گفت‌وگوهای تعدادی از شهروندان را تشکیل می‌دهند.

برای مثال، بیکن در تأیید دیدگاه متفکرین علوم رفتاری و اجتماعی، فضای شهری اینگونه مطرح می کند. که در عین تجسم و هویت فیزیکی خود، مکان تعامل و بروز رفتارهای جمعی انسان در محیط شهری قلمداد می‌کند. به گونه ای که روح اجتماعی و مطلوبیت جمعی را در خود بروز می‌دهد. فضای شهری را بستر مشترکی می‌دانند که مردم فعالیت‌های کارکردی و مراسمی را در آن انجام می‌دهند. که پیونددهنده اعضای جامعه است؛ چه این فعالیت‌ها روزمره و معمولی و چه دوره‌ای باشند.  به عبارت دیگر، فضای شهری صحنه‌ای است که در آن نمایش زندگی اجتماعی در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. فضایی است برای سیاست، مذهب، دادوستد و ورزش، فضایی برای همزیستی مسالمت‌آمیز و برخوردهای غیرشخصی. (میمندی پاریزی، ۱۳۹۱: ۱۹)

فضاهای فراغتی از عوامل عمده‌ای هستند. که در تعیین هویت شهر نقش اساسی داشته باعث گردهمایی و ملاقات ساکنین در هر محدوده شهری می‌شوند. بدون این فضاها روح زندگی و اصالت اجتماعی رقیق‌شده و از بین می‌رود. مردم با خود و محیط اطراف خود بیگانه می‌شوند. انسان‌ها به واسطه نداشتن محیط‌های جمعی خاموش شده و جز به مشغله فکر نمی‌کنند. در محیط زندگی آن‌ها انزوا سایه می‌افکند و با محیط خارج از چارچوب سکونت خویش بیگانه می‌شوند. (میمندی پاریزی، ۱۳۹۱: ۲۰)

مفهوم فضای سبز شهری : ( در ایران)

تعیین‌ سطح‌ و سرانه‌ کاربری‌ فضای سبز در‌ ایران، تاکنون‌ عمدتا بر اساس استانداردهای مورد استفاده در کشورهای دیگر است. تعیین سرانه فضای سبز تا حد‌ زیادی‌ بستگی‌ به خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد. بر‌ این‌ مبنا‌ باید‌ گفت‌ سرانه‌ فضای سبز در یک شهر کویری و یا یک شهر بزرگ مانند تهران نمی‌تواند. شرایطی همانند با یک شهر ساحلی در استان مازندران داشته باشد. با وجود این، اطلاع‌ از استانداردهای فضای سبز می‌تواند به عنوان هدایتگر فعالیت‌های و خط مشی‌ها به شمار آید. بر اساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی می توان گفت. که  سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در‌ شهرهای‌ ایران بین ۷ تا ۲۱ متر مربع برای هرنفر است. در مقایسه با شاخص تعیین‌شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد(۰۲ تا ۵۲ متر مربع برای هرنفر)،رقم‌ کمتری‌ است.  (بهداشت روان و جامعه، ۱۳۸۸: ۴۷)

همچنین در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به ویژگی‌های متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها،با اختلافاتی همراه است. که میزان‌ آنرا‌ طرح‌های مصوب هریک از شهرها‌ تعیین‌ می‌کنند. در مجموع آنچه از دیدگاه محیط اجتماعی در ارتباط با فضای سبز شهری اهمیتی دارد، میزان فضای سبز عمومی است. یعنی فضای سبزی که رفت‌وآمد عموم‌ مردم‌ در آنها بدون مانع‌ باشد. یا‌ به تعبیر دیگر فضای سبز اجتماعی.بنابراین مفهوم سرانه فضای سبز تنها می‌تواند برای آن نوع فضای سبز به کار رود.  که برای گذران اوقات فراغت، بازی و تفریح مهیا شده‌ است. نکته‌ای‌ که در خصوص فضای سبز از اهمیت بالایی برخوردار است،مکان‌یابی آن می‌باشد.

جین جکوب، منتقد شهرسازی معاصر معتقد است که پارک باید در جایی باشد که زندگی در آن موج می‌زند. جایی‌ که‌ در آن،فرهنگ‌ و فعالیت‌های بازرگانی و مسکونی است. (بهداشت روان و جامعه، ۱۳۸۸: ۴۷)

اصلاحات انسان در زمینه فضای سبز شهری

شهر و منطقه و فضای سبز آن می‌تواند با برنامه‌ریزی و دستکاریی توسط انسان توسعه‌یافته و اصلاح شود. اگر بشر قادر نیست که کاملاً وضع آب و هوای‌ منطقه را تغییر دهد، این امکان برایش وجود دارد.  که بعضی از عوامل نظیر آب را اصلاح نماید. مثلاً تنظیم و تحت کنترل درآوردن‌ سیستم آب در یک شهر‌ می‌تواند‌ تغییرات بزرگی را ایجاد نماید. اگر با آسفالت خیابان‌ها سطح زمین سفت می‌شود و امکان نفوذ جریان آب را به درختان از بین می‌برد. در‌ عوض‌ سیستم آبیاری شهری می‌تواند‌ آب‌ مورداحتیاج چمن‌کاری‌ها و قطعات سبز شهری را تهیه کند. حتی اگر مخارج آبیاری شهری نسبتا سنگین باشد بازبایستی در اقتصاد شهر جذب و پیاده شود.

بافت شهر مخصوصاً‌ در‌ مرکز از مصالح سخت و خشن ساخته‌شده، می‌تواند گرما را خیلی سریع جذب و دفع نماید. که نتیجتاً در مواقع روز گرم‌تر و خشک‌تر می‌گردد. ولی اطراف و حومه‌ها‌ با فضایی‌ سبز چهره‌ای ملایم‌تر و مرطوب‌تر دارند. همچنین اگر فضای سبز یا گل‌کاری در مراکز شهری ایجاد شود، طول‌ عمر قطعات سبز کمتر از نواحی حومه است. زیرا درختان‌ و سبزی‌ها‌ به طول مدت روز و روشنایی حساسیت دارند. و گل دادن و رشد و نموشان با ازدیاد ‌‌طول‌ روز و میزان نور در رابطه است. چراغانی و روشنایی خیابان‌ها به نمو زودرس‌ و تکامل‌ زودرس این گیاهان کمک کرده و پروسه تکاملی‌شان را تسریع می‌کند. و در برنامه‌ریزی فضای‌ سبز این مسئله موردتوجه قرار می‌گیرد. (حسین زاده دلیر، ۱۳۶۲: ۸۱)

اهمیت فضای سبز شهری

از سوی دیگر امروزه، با افزایش جمعیت شهرها و پیدایش کلان‌شهرها، شیوه زندگی تغییر کرده و درنتیجه استفاده از زمان توسط شهروندان دچار تغییر و تحولات عمیقی نسبت به گذشته گردیده است. بنابراین  برنامه‌ریزی و طراحی فضاهایی متناسب به منظور برآوردن نیازهای تفریح و سرگرمی در کالبد شهرهای معاصر ضروری بوده است. و نیازمند اقدام آگاهانه و جمعی و از وظایف مدیران امور شهری است. درحالی‌که در کشورهای پیشرفته برنامه‌ریزی اوقات فراغت سابقه‌ای بیش از نیم‌قرن دارد.  شواهد گوناگون گویای آن است که در کشور ما به دلیل روبه‌رو شدن ناگهانی با پدیده شهرنشینی. و درنتیجه وجود نداشتن زیرساخت‌های مناسب و مشکلات و پیچیدگی‌های فراوان رو در رو، علی‌رغم اقدامات پراکنده انجام‌شده است.

و از سه دهه پیش تاکنون آن‌چنان که باید به برنامه‌ریزی جامع و طراحی فضاهای فراغتی و تفریحی در درون و حومه شهرها اهمیت داده نشده است. از سویی دیگر، امروزه و در آستانه هزاره سوم بیش از پیش بر توسعه فضاهای عمومی شهری است . همچنین گسترش محدوده‌های پیاده در شهرها به عنوان فضاهای تفریحی چند عملکردی نه‌تنها با حداقل هزینه قابل احداث هستند. بلکه قابلیت درآمدزایی نیز دارند، تأکید می‌گردد. (کاشانی جو، ۱۳۸۵: ۴۲)

 

  راهنمای خرید:
  • لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.