مفهوم شکاف دیجیتال |مطالعات علمی و پژوهشی


در حال بارگذاری
تاریخ انتشار
۱ مهر ۱۳۹۹
نوع فایل
ورد قابل ویرایش
حجم فایل
تعداد صفحات
15 صفحه
تعداد بازدید
1219 بازدید
۲۵,۰۰۰ تومان

مفهوم شکاف دیجیتال

مفهوم شکاف دیجیتال — تاریخ به روز رسانی:۱ اردیبهشت ۱۴۰۱—– – تعداد صفحات : ۱۶صفحه

این مفهوم به طور جدی نخستین بار در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی برای بیان تفاوت در میزان استفاده مردم از رایانه به کار رفت امروزه وقتی صحبت از شکاف دیجیتال به میان می آید، از لحاظ "بار

بنابراین

بنابراین، مفهوم شکاف دیجیتال بیانگر تفاوت در دسترسی به منابع اطلاعاتی است که شامل تلفن، رادیو، تلویزیون، اینترنت ماهواره و هر وسیله ای هست که زیر مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار بگیرد. شکاف دیجیتال، گویای تفاوت امکانات افراد برای برقراری ارتباط در فضای مجازی با توجه به استاندارد زندگی و میزان تحصیلات است این تفاوت بین مناطق مختلف یک کشور یا طبقات مختلف یک جامعه و بین کشورهای صنعتی و دیگر کشورها وجود دارد که به آن شکاف دیجیتال جهانی گفته می شود. علل، عوامل و عواقب فرایند این شکاف به وضعیت اقتصادی اجتماعی و فرهنگی طرفین شکاف بستگی دارد(قربان زاده سوار و همکاران،۱۳۹۸: ۲۹).

ادامه

شکاف دیجیتال براساس شاخص هایی قابل اندازه گیری است. به منظور اندازه گیری شاخص دیجیتال، بسیاری از مطالعات یک شاخص ترکیبی از آن ایجاد کرده اند. چنین شاخص های ترکیبی ارزشمند هستند چرا که مسائل پیچیده با ابعاد چندگانه را خلاصه می کنند. شاخص‌ها برای ارزیابی عملکرد و معیار استفاده می‌شوند و می‌توانند اطلاعات مفیدی را برای سیاست‌گذاری، ارتباطات عمومی و کمک به تصمیم‌گیری آگاهانه دانست.

همچنین برخی دیگر در زمینه‌های مختلف از جمله محیط زیست، اقتصاد، توسعه فناوری، سلامت و مدیریت زنجیره تامین فراهم کنند. این شاخص هااغلب از طریق میانگین گیری ساده با وزن های مساوی متصل به شاخص های مختلف ساخته شده اند. با این حال، میانگین‌گیری ساده با وزن‌های مساوی می‌تواند سودمندی شاخص‌های شکاف را تضعیف کند، زیرا در واقعیت، شاخص‌های مختلف معمولاً اهمیت متفاوتی دارند. از سوی دیگر، اعمال وزن‌های ذهنی برای شاخص‌ها – معمولاً بر اساس ترجیحات متخصصان مختلف ممکن است مشکل را تشدید کند. زیرا شاخص های وزنی پیچیده است و گاهی اوقات توافق بر سر آنها غیرممکن است(مهدیلو و همکاران، ۲۰۲۳: ۳).

همچنین

شکاف دیجیتال به معنی فاصله بین افرادی که هم به ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دسترسی دارند و هم مهارت استفاده از آن را دارند. با افرادی که که به آن دسترسی ندارند یا دسترسی محدود دارند. شکاف دیجیتال نابرابری در بین چند سطح می باشد. این سطوح عبارتند از

۱-بین افراد.

۲-خانواده‌ها.

۳-شرکت‌ها.

۴-مناطق جغرافیایی در سطوح مختلف اجتماعی – فرهنگی.

مفهوم شکاف دیجیتال

ادامه

شکاف دیجیتال به معنی فرصت دستیابی به فناوری اطلاعات و ارتباطات است که برای فعالیت های مختلف از اینترنت بهره می برد(کاظم پوریان و عبدلی، ۱۳۹۵: ۵۵و۵۶). جهان دارای شکاف دیجیتال، نشان دهنده تفاوت میان کشورها در استفاده از فناوری، دسترسی به فناوری، سطح اقتصادی و حمایت دولتی است (جیمز، ۲۰۱۳). شکاف دیجیتال از منظر بعد شناختی در سه طبقه بندی قابل تقسیم است. این سه بعد شکاف دیجیتال عبارتند از:

۱- بعد جغرافیایی.

۲-دسترسی و سواد دیجیتال.

۳-قابلیت بررسی شدن.

مفهوم شکاف دیجیتال

همچنین از نظر جغرافیایی، دو نوع شکاف دیجیتال قابل تعریف است. این دو نوع عبارت بودند از:

۱-شکافی که در سطح بین‌المللی است.

۲-شکافی که در سطح داخلی هر کشور است.

ادامه

شکاف دیجیتال می تواند دسترسی به ابزار و منابع اتباطی را گسترش دهد. این ابزار می تواند یک گزینه اطلاعاتی برای مصرف کنندگان اطلاعات باشد. این مفهوم مورد توجه نهادهای رسمی و همچنین آموزشی قرار دارد. این نهادها یک دید ملموسی نسبت به وجود شکاف دیجیتال در اختیار دارند. این مفهوم یک موضوع دیگر را نیز در بر می گیرد. شکاف دیجیتال می تواند به دلیل عدم ارتقای مشخص مهارت های دیجیتال باشد.

این شکاف می تواند یک عدم توازن برای مهارت ها ایجاد کند. این عدم توازن در مناطق دارای خدمات دیجیتال نسبت به مناطق فاقد خدمات دیجیتال است. شکاف دیجیتال براثر سواد دیجیتال شکل می گیرد. به عبارتی این مفهوم می تواند تحت تاثیر سواد دیجیتال تغییر کند بهبود یابد و یا بدتر شود. شکاف دیجیتال در نهایت یک گزینه راهبردی می باشد. این متغیر می تواند مهارت های لازم ارتباطی برای استفاده از اطلاعات دیجیتال را نیز شامل شود.

این مفهوم یک ابزار در فضای مجازی به شمار می رود. این ابزار به معنی وجود ابزاری مناسب برای فروش می باشد. ابزار فروش در این حالت یک شکاف دیجیتال را ایجاد می کند. دسترسی به سخت افزارها و نرم افزار شاخص مهمی برای سنجش میزان شکاف دیجیتال است. با وجود این مفهوم امکان توسعه دیجیتال کاهش می یابد.

ادامه

توسعه ابزارهای آموزشی و پلتفرم های دیجیتال در صورت وجود فضای دیجیتال امکان پذیر است. به عبارتی با وجود این متغیر ممکن است ابزارهای آموزشی و پتلفرم دیجیتال به خوبی توسعه پیدا نکند. از سوی دیگر  وجود یک گستره از سیاست های بالادستی اثرگذار است. سیاست های بالادستی با تعیین بودجه های کلان و همچنین منابع مالی می توانند گزاره های این متغیر را تغییر دهند.

تدوین سیاست های مطلوب در این زمینه بسیار مهم است. این سیاست های باید قابل اجرا، سازگار با فرهنگ منطقه و دارای قابلیت بهینه سازی باشد. به بیان دیگر باید بتوان از آن استفاده بهینه کرد. این کار در فضای مجازی بسیار مهم است که بتوان یک استفاده بهینه از امکانات داشت. از سوی دیگر باید این متغیر با توجه به مخاطبین بهینه شود.

فرایند حکومت و سیاستگذاری نیز در این زمینه دارای اهمیت است. در این حالت همه متضررین از شکاف دیجیتال باید بدانند سیاستگذاری های کلان در چه سطحی صورت می گیرد. برای برطرف سازی این مفهوم لازم است که همه بخش های حاکمیتی و خصوصی مشارکت داشته باشند(قربان زاده و همکاران، ۱۳۹۸: ۲۵۵).

تعریف دیگر

با توجه به اهمیت شکاف دیجیتالی منتخب تعاریف شکاف دیجیتالی را ارائه می نماییم:

– به خوبی مستند شده بین افراد غنی از اطلاعات و افراد فاقد اطلاعات یا دارای اطلاعات ناچیز است.

-بین افراد دارای فناوری و افراد فاقد فناوری گفته میشود.

-بین افرادی با دسترسی به فناوری ،تلفن کامپیوتر اینترنت و خدمات مرتبط به آن با افرادی که دسترسی ندارند.

– در فرصتهای تجربه شده به وسیله افراد با قابلیت دسترسی محدود به ،فناوری به ویژه اینترنت میباشد که این مسأله شامل محدودیتهای دسترسی در مسائل اجتماعی مسائل فرهنگی مسائل ،ناتوانی مسائل اقتصادی مسائل یادگیری و آموزش و غیره می­شود(جهانگرد و همکاران،۱۳۹۶: ۳۷).

تعریف شکاف دیجیتال در سال ۲۰۰۱

برای شکاف دیجیتال تعاریف متعددی ارائه شده است، اما آنچه بیش از همه پذیرفته شده است. تعریفی است که در سال ۲۰۰۱ ارائه شد:. «شکاف دیجیتال نابرابری بین افراد، خانواده ها، شرکت ها و مناطق جغرافیایی در سطوح مختلف اجتماعی – فرهنگی است. که هم فرصت دستیابی به فناوری اطلاعات و ارتباطات را دارند. و هم می توانند برای فعالیت های مختلف از اینترنت بهره مند شوند. و دست های دیگر که از این امکانات برخوردار نیستند» (پوریان و عبدلی، ۱۳۹۵: ۵۵و۵۶).

البته نکته شایان توجه این است . که با گسترش فناوری ها، مسئله شکاف دیجیتالی، از محدوده بین کشوری، به داخل کشورها نیز کشیده شده است.

تعریف سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه برای شکاف دیجیتال

شکاف بین افراد، خانوارها، صاحبان مشاغل و مناطق جغرافیایی در جایگاه های مختلف اقتصادی – اجتماعی، در دسترسی است. و استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، به شکاف دیجیتالی موسوم است. (او ای سی دی، ۲۰۰۱). شکاف دیجیتالی به دو صورت وجود دارد. نوع اول آن بین کشور های مختلف جهان است که به آن شکاف دیجیتال جهانی می گویند.

نوع دوم آن، شکافی است که در یک کشور وجود دارد. و از آن، به عنوان شکاف دیجیتالی اجتماعی نام برده می شود. همچنین شکاف دیجیتالی این پتانسیل را دارد. که شکاف و فاصله میان مناطق و کشورها (شکاف دیجیتالی جهانی) یا میان گروه های شهروندان یک جامعه (شکاف دیجیتالی داخلی را وسیع تر کند. سطوح و دیدگاه های مختلفی برای ارزیابی شکاف دیجیتالی وجود دارد (بیلون و همکاران، ۲۰۰۹).

شکاف دیجیتال از منظر عوامل زیرساختی

کامپاین (۲۰۰۱) به حرکت مرزهای دشوار شکاف دیجیتالی از مالکیت رایانههای شخصی به دسترسی به اینترنت، سرعت و پهنای باند بالا توجه کرده است. در این تعریف کامپاین بر نقش کلیدی عوامل زیر ساختی تاکید می کند؛ یعنی اگر فرد امکان دسترسی به آخرین فناوری ها را داشته باشد، اما امکان اتصال به اینترنت را نداشته باشد شکاف دیجیتالی از بین نخواهد رفت.

ویجرس (۲۰۱۰) در پژوهشی با عنوان عوامل موثر بر شکاف دیجیتالی در کامبوج، عامل زیر ساختی را یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر شکاف دیجیتالی می داند. پترویج و همکاران (۲۰۱۲) در پژوهشی چند سطحی با بررسی شواهدی از کشورهای عضو بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) با بررسی پژوهشهای متعددی که در کشورهای مختلف در حوزه شکاف دیجیتالی صورت گرفته است(محمدپور و گلدوزیان،۱۳۹۵ : ۶۴).

چهار مفهوم از شکاف دیجیتالی کنیستون (۲۰۰۴)

کنیستون (۲۰۰۴) چهار مفهوم از شکاف دیجیتالی را مطرح کرده است. از نظر وی، اولین نوع شکاف در هر کشوری، اعم از صنعتی و در حال توسعه، در میان افراد غنی، تحصیلکرده، قدرتمند و افراد بی بهره از این نعمت ها وجود دارد. شکاف دیجیتالی دوم، ناشی از شکاف زبان شناختی و فرهنگی است. سومین شکاف دیجیتالی، شکاف کشورهای غنی و فقیر است که از دو شکاف فوق نشئت گرفته است و چهارمین شکاف نیز به تفاوت سبک زندگی افرادی مربوط می شود که در بطن فناوری اطلاعات یا صنایع نوظهور قرار دارند و نیز افرادی که در سایر مشاغل فعالیت می کنند (کنیستون، ۲۰۰۴).

شکاف دیجیتال به عنوان یک شکاف بین دارا و ندار

شکاف دیجیتال به عنوان یک شکاف بین دارا و ندار مفهوم می یابد. از سوی دیگر این نظر ارائه شده است که فناوری دیجیتال برای جمعیت به حاشیه رانده شده، مشکل نابرابری دیجیتال را حل می کند. برای کاهش این نابرابری، تلاش اصلی سیاستگذاران ارائه دسترسی فیزیکی به فناوری های دیجیتال مثل رایانه و اینترنت بوده است.(نیمر، ۲۰۱۵)

این اصطلاح در اواسط ۱۹۹۰ توسط معاون وزیر سابق ارتباطات و اطلاعات در ایالات متحده، لری ایروینگ ابداع شد. براساس گزارش خودش او این اصلاح را برای توصیف کسانی که در فناوری بسیار درگیر شده اند و کسانی که ارتباط چندانی با آن ندارند استفاده کرده است(فردریکو، ۲۰۱۵).

تاثیرات شکاف دیجیتال در تجارت الکترونیکی

بروز شکاف دیجیتالی تأثیرات زیادی در تجارت الکترونیکی خواهد داشت. حاصل این امر عقب افتادگی در علوم و فناوری کشورهای در حال توسعه خواهد بود. عمیق تر شدن این شکاف به معنای فاصله گرفتن اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور از کشورهای دیگر خواهد شد و آنها می توانند در زمینه های مختلف به کشور مسلط گردند.

بارزترین عامل توصیف شکاف دیجیتالی میزان دسترسی فیزیکی به فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنت باشد. از سال ۱۹۹۰ تا اوایل ۲۰۰۰ میلادی پژوهش های دانشمندان و مطالعات دولتی به طور عمده بر دسترسی فیزیکی، به عنوان راه حلی برای شکاف دیجیتال متمرکز شده بود(خلجی، ۱۳۹۸).

اهمیت

افزایش شکاف دیجیتالی در سراسر جهان، در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگ ترین چالش های عصر دیجیتال. با پیامدهایی، اعم از مستقیم و غیر مستقیم، در بیش از چندین حوزه جامعه اطلاعاتی نمایان شده است. اهمیت شکاف دیجیتالی از آنجا ناشی می شود. که به این دانش در حال حاضر، به عنوان یک پیش برنده اساسی برای افزایش رقابت جهانی و بهره وری و همچنین نوآوری و تولید ثروت توجه شده است.

با این حال، شکاف بین گروهی که می توانند. با پیشرفت های فناوری رشد کنند. و کسانی که این کار را نمی کنند، مانع و معضلی برای همه جوامع است. در واقع، این مشکل، مانع انتشار عادلانه دانش و تجهیزات در جمعیت ها می شود. و در نتیجه، از بهبود کیفیت زندگی افراد و روشنگری فرهنگی آنها جلوگیری می کند. (کاروالهوو همکاران، ۲۰۱۲: ۱۲۸-۱۳۷).

ادامه

محرومیت اطلاعاتی یا محرومیت دیجیتالی، انعکاس محرومیت در دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات است. که با توجه به دلایل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی یا حتی زیست محیطی بروز می یابد. مسئله شکاف دیجیتالی، برای دولت ها مهم است. زیرا مهم ترین هدف از مدیریت ارتباط با شهروند، بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای افزایش مشارکت شهروندان در فرایندهای دموکراتیک است.

همچنین سیاستگذاری نظام های اطلاعاتی و ارتباطی در سطح دولتی، بر مسائل اجتماعی و فرهنگی ملت ها تأثیرگذارند. این پدیده را در سراسر جهان نمی توان با درنظر گرفتن پارامترهای یکسان، تولید یا حتی اندازه گیری کرد. زمینه های مختلف و پس زمینه های اجتماعی را می توان به عنوان عواملی تأثیرگذار بر جامعه برای پذیرفتن فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه کرد. (او ای سی دی،۲۰۰۱).

اختلاف خدمات دیجیتال در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه

شکاف دیجیتال روز به روز بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه افزایش می‌یابد؛ در حالی که برخی مردم از قوی‌ترین کامپیوترها، بهترین سرویس‌های تلفنی و سریع‌ترین سرویس‌های اینترنت و نیز وفور محتوا در این سرویس‌ها بهره‌مندند و در این زمینه آموزش دیده‌اند، گروه دیگری از مردم از هیچ یک از این مزایا بهره‌مند نیستند (کاظم پوریان و عبدلی، ۱۳۹۵: ۵۶).

در سطح ملی پر کردن شکاف دیجیتال فرصتهای برابر برای تمام مردم و بهره مندی آنهای از فرصت ها و امکانات نوین فراهم می کند. شکاف دیجیتال با پرداختن به مسائل مربوط به دسترسی فیزیکی به اطلاعات، آموزش و پرورش و توانمندسازی اجتماعی و سیاسی شروع می شود(خلجی، ۱۳۹۸).

بعد

هر چند این دسترسی و اتصال با عوامل مختلف جمعیتی از جمله در آمد، آموزش و پرورش، محل سکونت – به عنوان مثال، روستایی در مقابل شهری، سن، نژاد، جنسیت با منع روبه رو شده است. موانعی که به عنوان عوامل شکاف بررسی می شوند(تیستسی، ۲۰۱۶). تمهیدات و برنامه های ضروری برای کاهش شکاف دیجیتال در دو دسته تقسیم می شوند. این دو دسته عبارتند از(نیمر، ۲۰۱۵).:

۱- اقدامها و برنامه های شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد.

۲- کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت آموزش همه سطوح اجتماعی.

ابعاد شکاف دیجیتال

ویلسون شکاف دیجیتال را تحت عنوان نابرابری در دسترسی، توزیع و استفاده از تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعات بین دو یا چند جمعیت تعریف می کند.

مطابق نظر ویلسون هشت جنبه از شکاف دیجیتال وجود دارد:

دسترسی فیزیکی (دسترسی به تجهیزات (ICT) دسترسی مالی هزینه خدمات( ICT) )نسبت به درآمد سرانه، دسترسی شناختی مهارت های (ICT)، دسترسی طراحی قابلیت استفاده دسترسی محتوا (دسترسی آنلاین به اطلاعات و نرم افزارهای کاربردی)،.

دسترسی تولید توانایی تولید محتوای خود دسترسی سازمانی دسترسی به سازمانهایی که قابلیت دسترسی را ایجاد می کنند) دسترسی سیاسی دسترسی به سازمانهای دولتی که قوانین بازی را می­نویسند(محمدپور و گلدوزیان،۱۳۹۵ : ۶۴).

تاریخچه

فناوری اطلاعات و ارتباطات، امروزه یکی از مهم ترین شاخصهای رشد و توسعه به شمار می رود. این پدیده، به طور فزاینده و سریع، به بیشتر جنبه های زندگی نفوذ کرده و بحث های زیادی را در زمینه جایگاه و ضرورت آن به دنبال داشته است. توسعه گسترده فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICTs). نه تنها فرصت های شگفت آوری برای توسعه اجتماعی و اقتصادی ایجاد کرده است. نخستین بار، لاری ایروینگ از کارمندان ارشد دولت ایالات متحده امریکا از واژه شکاف دیجیتالی استفاده کرد. مقصود و از این واژه، فاصله میان افرادی بود که از سخت افزار و نرم افزار فناوری در خانواده ها بهره مند بودند. و بسیاری از اشخاصی که توان خریداری این ابزارها را نداشتند.

ادامه

متعاقبا مفهوم شکاف دیجیتالی، به وجود فاصله در دسترسی به خدمات اطلاعاتی توسعه یافت.  بنابراین قابل ذکر است که اصطلاح شکاف دیجیتال برای نخستین بار در دهه ۱۹۹۰ مطرح شد. و فاصله بین افرادی که هم به ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دسترسی دارند. و هم مهارت استفاده از آن را دارند و افرادی که به آن دسترسی ندارند. یا دسترسی محدود دارند شرح دهد. همچنین در دهه اول قرن ۲۱، شاهد انتشار سریع رایانه و اینترنت در سراسر جهان بوده ایم(روشندل اربطانی و همکاران، ۱۳۹۳: ۶۸۲).

شکاف دیجیتال در کشورها مختلف

شکاف دیجیتال به نابرابری در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان کشورها اشاره می کند. که شامل سرمایه گذاری در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت های کامپیوتری، مهارت های اینترنتی و در دسترس بودن شبکه های ارتباطات از راه دور است. شکاف دیجیتال به وضعیت اقتصادی کشورها بستگی دارد. زیرا سرویس ها و محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر در کشورهای ثروتمند یافت می شوند.

اما کشورهای فقیر هم باید از فناوری های جدید بهره مند شوند. (پوریان و عبدلی، ۱۳۹۵: ۵۶). این حقیقتی است که شکاف دیجیتال روز به روز بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه افزایش می یابد. در حالی که برخی مردم از قوی ترین کامپیوترها، بهترین سرویس های تلفنی و سریع ترین سرویس های اینترنت و نیز وفور محتوا در این سرویس ها بهره مندند(گیواچ  و همکاران، ۲۰۰۷).

 

شکاف دیجیتال

نیوزیلند هم مانند بسیاری از کشورهای جهان در حال تجربه دسترسی نابرابر به اینترنت و دیگر سرویس های اجتماعی است. این مسئله منعکس کننده رفاه اقتصادی – اجتماعی این کشور است. ونزوئلا هم مانند نیوزیلند جمعیت بسیاری دارد که به اینترنت دسترسی ندارند. در حالی که برخی مردم ثروتمندند و به منابع بسیاری دسترسی دارند،گروه دیگر وضعیت مناسبی ندارند. (پوریان و عبدلی، ۱۳۹۵: ۵۶).

نظریات محققین خارجی در مورد مفهوم شکاف دیجیتالی

رجاس و همکاران (۲۰۲۳) اثبات کردند که کاهش شکاف دیجیتال یک رویکرد چن ذینفعی است. دسترسی عادلانه به امکانات دیجیتال از این متغیر می کاهد. این متغیر تحت تاثیر مولفه های بیرونی قرار دارد. جایی که این متغیر پر رنگ بود، مناطق اجتماعی و اقتصادی در سطح پایین تری قرار دارند. معمولا این متغیر بر روی جوامع فرهنگی زبانی اثرگذار می باشد. مناطق با ویژگی چند زبانگی بیشتر تحت تاثیر این متغیر قرار دارند. شکاف دیجیتال ممکن است سواد بهداشتی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

سواد بهداشتی پایین تر خود یک معلول برای سایر علل می باشد. هر چه این شکاف بیشتر باشد احتمال عدم پذیرش فناوری الا می رود. مهمترین سیاستگذاری های کلان باید به دنبال فعال کردن دسترسی عادلانه به خدمات دیجیتال می باشد. مهمترین وظیفه خدمات دیجیتال ایجاد دسترسی عادلانه می باشد. آموزش می تواند یک گزینه مناسب باشد. از سوی دیگر طراحی پلتفرم های مشخص می تواند یک گزینه مناسب باشد.

مفهوم شکاف دیجیتال

این پلتفرم های مشخص سواد دیجیتال را ارتقا می دهد. ارتقا سواد دیجیتال می تواند شکاف دیجیتال را کاهش دهد. طراحی پلتفرم های دیجیتال مشکلات مرتبط با این متغیر را کم می کند. این پلتفرم ها باید ارزان، کاری و همچنین بهینه سازی شده باشند. حمایت از خدمات فرهنگی معمولا زمینه های سرمایه گذاری در بهبود این متغیر را ارتقا می دهد. شکاف دیجیتال از طریق رویکرد چند ذینفع عمل می کند و ذینفعان زیادی برای آن وجود دارد. گام های عملی در سیاست گذاری می تواند انگیزه ای باشد برای کاهش شکاف دیجیتال در یک قلمرو جغرافیایی.

مهدیلو و همکاران (۲۰۲۳) اثبات کردند که تحقیقات شکاف دیجیتال در دهه ۱۹۹۰ با ظهور اینترنت مورد توجه قرار گرفت. تا سال ۲۰۰۲، بیشتر تحقیقات در مورد شکاف دیجیتال بر دسترسی فیزیکی متمرکز بود. که به عنوان شکاف دیجیتال سطح اول شناخته می شود. این جریان تحقیقاتی عمدتاً بر اهمیت ویژگی های جمعیت شناختی مانند سن، درآمد، سطح تحصیلات تمرکز داشت. شکاف دیجیتال یک شاخص قابل اندازه گیری است. میزان توسعه یافتگی و سطح سود ناشی از استفاهد از اطلاعات از شاخص های این متغیر به شمار می روند. ارزیابی دیجیتال مناطق شاخص دیگری در این خصوص است.

مفهوم شکاف دیجیتال

برخی شاخص های جزئی نیز در این خصوص قابل تعریف هستند. عدم بهره گیری از شاخص ها می تواند عملکرد ضعیفی را برای دیجیتالی سازی به همراه داشته باشد. علیرغم نقش مهم فناوری‌های دیجیتال در تحول مراقبت‌ها هنوز توسعه پلتفرم ها به خوبی صورت نگرفته است. شهروندان باید به این فناوری‌ها دسترسی داشته باشند. دستیابی به مزایای بالقوه آنها به میزان بهینه سازی شکاف دیجیتال بستگی دارد.

فقدان اتصال و دسترسی به فناوری‌های دیجیتال به معنی ایجاد این متغیر است. شکاف دیجیتالی شکاف بین مردم را افزایش می‌دهد. شکاف بین افرادی که به فناوری‌های دیجیتال دسترسی دارند و کسانی که دسترسی ندارند، اشاره دارد. مشکلات ناشی از شکاف دیجیتال در جاهای دیگر به خوبی مستند شده است. کاهش شکاف و بهبود شمول اجتماعی از طریق دسترسی برابرتر و استفاده از فناوری‌های دیجیتال بسیار مهم است.

عدم این کار منجر به استفاده ناکارآمد از منابع می‌شود. دیدگاه مبتنی بر دسترسی فناوری‌های دیجیتال ناکافی است. افراد ممکن است به فناوری دسترسی داشته باشند اما ممکن است سطح استفاده متفاوتی داشته باشند. خودکارآمدی، شکاف دانش، انتظارات استفاده و مهارت‌ها به شکاف دیجیتالی کمک می‌کنند. استفاده و مهارت‌ها برای تمرکز بر نتایج فناوری دیجیتال است منجر به سطح سوم دیجیتال می‌شود. شکاف دیجیتالی نیاز به تحلیل جامع‌تری دارد. نژاد، جنسیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و موقعیت جغرافیایی سطح این متغیر را تحت تاثیر قرار می دهد.

مفهوم شکاف دیجیتال

چشمه زنگی و همکاران (۲۰۲۳) اثبات کردند که شکاف دیجیتال به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ برای گسترش نابرابری‌ها و نابرابری‌ها حیاتی است. تأثیرات شکاف دیجیتالی بر طرد اجتماعی و مسایل برابری آموزشی اثبات شده است. چنین تأثیری بر اساس افزایش نابرابری های آموزشی به دلیل شکاف دیجیتالی و افزایش طرد اجتماعی نهایی منجر شود. ابعاد نابرابری آموزشی و متغیرهای طرد اجتماعی تحت تاثیر شکاف دیجیتال قرار دارند. طرد اجتماعی و نابرابری آموزشی می تواند با افزاش این متغیر افزایش یابد.

بلیون و همکاران (۲۰۰۹) در پژوهش خود نشان می دهند که نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات، به بعضی عوامل سخت افزاری، از جمله زیرساخت های فنی، توسعه اقتصادی و عوامل فرهنگی بستگی دارد. ون دایک (۲۰۰۶) در پژوهش خود، عوامل فرهنگی، زیرساختی و اقتصادی را در شکاف دیجیتالی مؤثر می داند و دسترسی انگیزشی و دسترسی فیزیکی را به عنوان عوامل توضیح دهنده شکاف دیجیتالی معرفی می کند (ون دایک، ۲۰۰۶).

نظریات محققین ایرانی در مورد مفهوم شکاف دیجیتال

سال ۱۳۹۸

تقوایی و همکاران در سال ۱۳۹۸ در نظریه خود به بررسی رابطه شهر الکترونیک  و شکاف دیجیتال پرداختند. این محققین اثبات کردند که شهر الکترونیک بر شکاف دیجیتال اثرگذار است. به عبارتی با استفاده از متغیر شهر الکترونیک  می توان سطح شکاف دیجیتال را تحت تاثیر قرار داد.  روستایی و همکاران در سال ۱۳۹۸ در نظریه خود ارتباط بین متغیر توسعه پایدار را با شکاف دیجیتال اثبات کردند. این محققین دریافتند که متغیر توسعه پایدار می تواند بر سطح شکاف دیجیتال اثرگذار باشد. همچنین آنها به این نتیجه رسیدند که وقتی سطح متغیر توسعه پایدار دچار تغییر شود، احتمال تغییر در سطح متغیر شکاف دیجیتال نیز وجود دارد.

سال۱۳۹۷

رنجبرنیا و همکاران (۱۳۹۷) شکاف دیجیتال را در ارتباط با متغیر توسعۀ پایدار شهری مورد آزمون قرار دادند. استدلال آنها بر این بود متغیر شکاف دیجیتال با متغیر توسعۀ پایدار شهری در ارتباط است. یا به عبارتی این محققین استدلال کردند که متغیر شکاف دیجیتال ممکن است تحت تاثیر متغیر توسعۀ پایدار شهری قرار گیرد و با تغییر در سطح این متغیر، سطح آن دچار تغییر شود.

سال۱۳۹۶

معتمدنژاد در سال ۱۳۹۶ .در مطالعه خود به اثبات رابطه بین شکاف دیجیتال و متغیرهای قانونگذاری و برنامه توسعه پایدار پرداخت. این محقق اثبات کرد. که متغیرهای قانونگذاری و برنامه توسعه پایدار با شکاف دیجیتال در ارتباط است. و یا بر آن تاثیر خواهد داشت.اشرفی فشی و عبدالهی در سال ۱۳۹۶. در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که متغیر شکاف دیجیتال از متغیر پیشرفت تاثیر می پذیرد. به این صورت که سطح تغییرات متغیر پیشرفت می تواند. در سطح شکاف دیجیتال تغییر ایجاد نماید. از سوی دیگر این مطالعه پیشنهاد کرد. که برای بهبود در سطح شکاف دیجیتال به نظر می رسد بهبودهایی در سطح متغیر پیشرفت می تواند مفید باشد.

مفهوم شکاف دیجیتالی سال۱۳۹۵

کاظم پوریان و عبدلی در سال ۱۳۹۵ .در نظریه خود یک رابطه معنی دار بین شکاف دیجیتال و متغیر پرورش شهروند یافتند. به عبارتی این محققین اثبات کردند. زمانی که سطح متغیر پرورش شهروند دچار تغییر می شود. آنگاه می توان انتظار داشت که سطح متغیر شکاف دیجیتال نیز دچار تغییر شود. همچنین متغیر پرورش شهروند می تواند به گونه ای برنامه ریزی شود که در جهت تقویت شکاف دیجیتال اقدام نماید.

محمدپور و گلدوزیان (۱۳۹۵) این استدلال را داشتند. که تغییرات در سطح متغیرهای عملکرد وزارت ارتباطات، فناوری اطلاعات، توسعه اقتصادی و اجتماعی می تواند. بر تغییر در سطح شکاف دیجیتال اثرگذار باشد. به عبارتی زمانی که سطح متغیرهای عملکرد وزارت ارتباطات، فناوری اطلاعات، توسعه اقتصادی و اجتماعی دچار بهبود شوند. این انتظار وجود دارد که متغیر شکاف دیجیتال نیز تغییر کند. در صورتی که رابطه متغیرهای عملکرد وزارت ارتباطات، فناوری اطلاعات، توسعه اقتصادی و اجتماعی با متغیر شکاف دیجیتال همسو و همجهت باشد.

سال۱۳۹۵

کاظمی و حاج اسماعیلی (۱۳۹۵) اشاره کردند. که شکاف دیجیتال تحت تاثیر متغیرهای دیگر در یک سازمان قرار می گیرد. زمانی که سطح متغیرهای دسترسی فیزیکی، استفاده متداول، نقش سواد و دسترسی انگیزشی در سازمان تغییر می کند. آنگاه سطح متغیر شکاف دیجیتال نیز تغییر می کند. همچنین متغیرهای دسترسی فیزیکی، استفاده متداول، نقش سواد و دسترسی انگیزشی اثرگذاری خود را بر روی متغیر شکاف دیجیتال براساس همسو بودن یا ناهمسو بودن اعمال می کنند. زمانی که نتایج مطالعه نشان دهد، متغیرهای دسترسی فیزیکی، استفاده متداول، نقش سواد و دسترسی انگیزشی ارتباط همسویی را با متغیر شکاف دیجیتال دارند. آنگاه می توان گفت که تغییرات آنها سبب تغیرات مثبت در سطح شکاف دیجیتال می شود.

رحیمی و همکاران (۱۳۹۵). در مطالعه خود ارتباط متغیر تلفن همراه هوشمند و شکاف دیجیتال را تحت آزمون قرار دادند. آنها نشان دادند که متغیر شکاف دیجیتال در نهایت تحت تغییرات متغیر تلفن همراه هوشمند می تواند تغییر نماید. این تغییر با توجه به نتایج حاصل از تحقیق می تواند. هم جهت یا غیر همجهت باشد. زمانی که سطح متغیر تلفن همراه هوشمند در سازمان هم جهت با شکاف دیجیتال باشد. می توان انتظار داشت که با افزایش سطح آنها سطح متغیر شکاف دیجیتال نیز بهبود یابد. و با کاهش سطح آنها سطح متغیر شکاف دیجیتال کاهش یابد.

مفهوم شکاف دیجیتالی سال۱۳۹۳

روشندل اربطانی و همکاران (۱۳۹۳) اثبات کردند. که شکاف دیجیتال تحت تاثیر متغیر حقوق شهروندی قرار می گیرد.  به عبارتی متغیر حقوق شهروندی می تواند بر شکاف دیجیتال اثرگذار باشد. این محققین پیشنهاد دادند که برای تغییر در سطح شکاف دیجیتال بهتر است. سطح متغیر حقوق شهروندی دچار تغییر شود.

قربان زاده سوار و همکاران (۱۳۹۳)  دریافتند که متغیر امنیت فرهنگی معمولا می تواند. بر سطح شکاف دیجیتال اثرگذار باشد. به این صورت که با تغییر در سطح امنیت فرهنگی می توان انتظار داشت.که سطح متغیر شکاف دیجیتال نیز دچار تغییر شود. همچنین این محققین اثبات کردند که شکاف دیجیتال در نهایت با تاثیر پذیری از امنیت فرهنگی می تواند تغییراتی را ایجاد نماید.

سال۱۳۹۳

ضرابی و همکاران در سال ۱۳۹۳ اثبات کردند. که شکاف دیجیتال با متغیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ارتباط دارد.  این محققین اثبات کردند زمانی که متغیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات دچار تغییر شوند. به دلیل ارتباط با متغیر شکاف دیجیتال آن را نیز دچار تغییر خواهند کرد. معمولا اثرات متغیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکاف دیجیتال هم جهت بوده و سبب تقویت شکاف دیجیتال می شود.

خواجه نوری و همکاران (۱۳۹۳) در بررسی اثر متغیرهای سازمانی در شکاف دیجیتال دریافتند. که معمولا شکاف دیجیتال می تواند تحت تاثیر متغیر توانمندی قرار گیرد. به صورتی که افزایش یا کاهش در سطح متغیر توانمندی معمولا سبب تغییر در سطح شکاف دیجیتال می شود. اگر این تغییر همسو باشد.  اگر ارتباط بین متغیر ناهمسو باشد آنگاه با افزایش متغیر مورد بررسی، سطح شکاف دیجیتال کاهش خواهد یافت.

سال۱۳۹۲

قاسمی و عدلی پور در سال ۱۳۹۲ اثبات کردند. که متغیر تحلیل جامعه شناختی بر شکاف دیجیتال اثرگذار است. این محققین اثبات کردند که متغیر جامعه شناختی می توانند بر میزان شکاف دیجیتال اثرگذار باشند. همچنین ارتباط متغیر شکاف دیجیتال با متغیر جامعه شناختی در سازمان ممکن است. همسو و یا غیر همسو باشد. ممکن است متفاوت باشد. اما در کل این محققین استدلال کردند. که با تغییر در سطح متغیر جامعه شناختی می توان شاهد تغییر در سطح متغیر شکاف دیجیتال بود.

  راهنمای خرید:
  • لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.