مفهوم اندازه شرکت | ادبیات تحقیق و مبانی نظری

مفهوم اندازه شرکت

مفهوم اندازه شرکت | تعداد صفحات: ۶ صفحه

اندازه شرکت ازجمله عواملی است که در اغلب تحقیقات به آن اشاره شده است اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر اهرم شرکت برتری رقابتی، شرکت توانایی مدیریت کارایی اطلاعات و درنهایت می‌تواند نمایانگر ریسک کلی شرکت باشد. یکی از عوامل ساختاری و درونی شرکت‌ها که بر بازده و سودآوری آن‌ها تأثیر دارد اندازه شرکت هست. اندازه شرکت و تأثیر آن بر عملکرد شرکت توسط بسیاری از محققین مانند برک (۱۹۹۷) کیم و بامبرد (۱۹۸۶) موردتوجه قرار گرفته داده‌اند.

در اینکه شرکت‌های بزرگ‌تر یا کوچک‌تر دارای عملکرد بهتری هستند یا نه بین محققین اختلاف آرا وجود دارد. برخی از محققین شرکت‌های بزرگ‌تر را به دلایل زیر دارای عملکرد بهتری می‌دانند: نخست آنکه شرکت‌های بزرگ دارای تنوع فعالیت بیشتری هستند که این تنوع فعالیت به سودآوری بیشتر آن‌ها کمک می‌کند. دوم اینکه شرکت‌های بزرگ به دلیل اعتباری که در بازارهای جهانی سرمایه دارند.

وجود موردنیاز خود را با بهره کمتری تأمین می‌کنند سوم، اینکه از دلایلی که شرکت‌های دارای ارزش بازار کوچک‌تر بازده بیشتری به دست می‌آورند این است که آن‌ها نرخ تنزیل بالاتری نسبت به شرکت‌های بزرگ‌تر دارند به عبارتی آن‌ها پر ریسک تر هستند. اندازه از متغیرهای محتوایی است که در محدوده بین سازمان و محیط قرار دارد و از عوامل بیرونی سازمان جدا می‌شود، اندازه مقدار کاری را که شرکت انجام می‌دهد تعیین می‌کند و شاخص‌هایی مانند میزان، فروش میزان دارایی‌ها تعداد کارکنان و غیره به‌عنوان شاخص اندازه به کار می‌روند (مختاری، ۱۳۹۹: ۶).

ادامه

شرکت‌ها با هراندازه و مقیاس عملیاتی باید با مورد ملاحظه قرار دادن پیچیدگی‌های اقتصادی در بلندمدت محدودیت‌ها را برطرف نموده و با به‌کارگیری راه‌حل‌های نوآورانه خلق تأثیرات مثبت اجتماعی و زیست‌محیطی را در فعالیت‌های کسب‌وکار خود بگنجانند اقتصاد پایدار نیازمند کسب‌وکارهایی است که عملکردشان متفاوت با امروز باشد و بتوانند با استفاده از منابع کمتر، ارزش بیشتری خلق نمایند. با توجه به این مسائل حسابداری و گزارشگری مالی سنتی به اندازه کافی نمی‌تواند نیازهای اندازه‌گیری این اثرات را برآورده سازد و نیاز به گزارشگری گسترده‌تر در سازمان‌ها احساس می‌شود، مجموعه متنوعی از ذینفعان منافع، اجتماعی زیست‌محیطی و اقتصادی مختلفی را دنبال می‌کنند که موفقیت سازمان را تعیین می‌کنند (صادقی طباطبایی، ۱۴۰۰: ۲).

مفهوم اندازه شرکت حسابرسی اغلب به‌عنوان یک معیاری از کیفیت حسابرسی استفاده می‌شود. پژوهش‌های موجود نشان می‌دهد که شرکت‌های حسابرسی بزرگ نسبت به شرکت‌های حسابرسی، کوچک، حسابرسی باکیفیت بالاتری را انجام می‌دهند این امر عموماً ناشی از سرمایه‌گذاری بیشتر در تخصص حسابرسی است که شرکت‌های بزرگ‌تر حسابرسی نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر حسابرسی انجام می‌دهند، پژوهش‌های موجود حسابرسی همچنین نشان می‌دهد که حق‌الزحمه حسابرسی که توسط حسابرسان از مشتری دریافت می‌شود، مستقیماً با تلاش حسابرسی و ارزیابی ریسک مشتری توسط حسابرس ارتباط دارد (توسکی، ۱۴۰۰: ۱۱۰).

مفهوم اندازه شرکت

یکی از فاکتورهای درونی شرکت‌ها که بر عملکرد مالی آن‌ها تأثیر دارد اندازه‌ی واحد اقتصادی است. هر چه اندازه‌ی سازمانی بیشتر شود دستورالعمل‌ها رویه‌ها و روش‌های سازمانی عینی‌تر می‌شوند بودجه‌بندی و پیش‌بینی‌های مالی به‌عنوان یک ضرورت مطرح می‌شود و واحد مستقلی در سازمان مسئولیت تدوین نهایی بودجه و برآوردها را به عهده می‌گیرد. کارشناسان شرکت به‌اندازه‌ی کافی مهارت دارند بنابراین با توجه به تجربه و امکانات شرکت و تدوین منطقی ساختار سازمانی و مشخص بودن اهداف شرکت میزان اشتباه‌ها در برآوردها و خطا در اطلاعات حسابداری به حداقل ممکن کاهش می‌یابد.

درحالی‌که در شرکت‌های کوچک‌تر به دلیل محدودیت امکانات، مالی امکان استخدام کارشناسان و تأسیس واحد مستقلی جهت تدوین بودجه و روش‌های حسابداری موردنیاز شرکت وجود ندارد و از طرف دیگر دستورالعمل‌ها و روش‌های سازمان از عینیت کمتری برخوردار هستند بنابراین انتظار می‌رود که در این شرکت‌ها خطای بیشتری در ارائه‌ی اطلاعات حسابداری وجود داشته باشد (همت یار و همکاران، ۱۳۹۷: ۷۶).

مفهوم اندازه شرکت در مطالعات متعدد نمایانگر جنبه‌های مختلفی از شرکت است. اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر اهرم شرکت باشد. اهرم عبارت از وجود هزینه‌های ثابت در فهرست هزینه‌های شرکت است.

مفهوم اندازه شرکت

اهرم عملیاتی بر هزینه‌های ثابت عملیاتی شرکت همه هزینه‌های ثابت غیر از بهره بدهی‌ها متکی است و اهرم مالی بر هزینه‌های ثابت مالی از قبیل به ره یا سود ثابت وام‌ها متکی است اهرم عملیاتی و مالی وسیله دستیابی به سود بیشتر است. اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر برتری رقابتی باشد. ازآنجایی‌که سهم بیشتر از بازار نیاز به تولید و فروش بیشتر دارد لذا داشتن منابع مالی کافی و اندازه بزرگ‌تر می‌تواند شرکت را در تولید بیشتر و صرف هزینه‌های تولید و بازاریابی بیشتر یاری کند تا بتواند مزیت‌های رقابتی ایجاد نماید اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر توانایی مدیریت و کیفیت طرح‌های حسابداری باشد (کریمی، ۱۴۰۱: ۴).

مفهوم اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر برتری رقابتی باشد. ازآنجایی‌که سهم بیشتر از بازار نیاز به تولید و فروش بیشتر دارد لذا داشتن منابع مالی کافی و اندازه بزرگ‌تر می‌تواند شرکت را در تولید بیشتر و صرف هزینه‌های تولید و بازاریابی بیشتر یاری کند تا بتواند مزیت‌های رقابتی ایجاد کند شرکت‌های بزرگ‌تر در معرض ایمنی عمومی بیشتری می‌باشند زیرا از نظر تحلیل گران مالی شناخته شده تر هستند (مختاری، ۱۳۹۹: ۶).

ادامه

توسعه اندازه شرکت نشانگر مدیریت قوی است که با استفاده از طرح‌های حسابداری سعی در افزایش منابع اقتصادی شرکت داشته باشد اندازه شرکت می‌تواند نمایانگر کارایی اطلاعاتی باشد. معمولاً شرکت‌های بزرگ‌تر توجه بیشتری از تحلیلگران و سرمایه‌گذاران می‌باشند به همین جهت اطلاعات حسابداری فرآیند کاراتری در شرکت‌های بزرگ‌تر دارند بالاخره اندازه شرکت می‌تواند.

نمایانگر میزان ریسک کلی شرکت باشد. توان مالی بیشتر می‌تواند سبب کاهش ریسک کلی شرکت شود زیرا شرکت‌های بزرگ‌تر در معرض ایمنی عمومی بیشتری می‌باشند زیرا از نظر تحلیلگران، مالی شناخته‌شده‌تر هستند. اندازه شرکت می‌تواند نمایان گر اهرم شرکت، برتری رقابتی، شرکت توانایی، مدیریت کارایی اطلاعات و درنهایت می‌تواند نمایان گر ریسک کلی شرکت باشد (کریمی، ۱۴۰۱: ۴).

با افزایش مفهوم اندازه شرکت‌ها بازده افزایش یابد و این افزایش تا حدی ادامه خواهد یافت که دیگر افزایش اندازه شرکت منجر به بالا رفتن بازده نخواهد شد حتی افزایش بیش‌ازحد اندازه شرکت منجر به نتایج معکوس می‌شود و بازده نیز حالتی نزولی خواهد داشت. بررسی این فرضیه در مدل سه عاملی فاما و فرنچ به‌صورت خطی امکان‌پذیر نیست، بنابراین برای تبدیل مدل سه عاملی فاما و فرنچ به یک مدل غیرخطی، شکل مربع عامل اندازه به مدل فاما و فرنچ اضافه می‌شود تا بررسی فرضیه امکان‌پذیر شود (غریب نیا و همکاران، ۱۳۹۷: ۱۵۵).

اهمیت اندازه شرکت

مفهوم اندازه شرکت تعیین‌کننده حجم و گستردگی فعالیت یک شرکت است. در بخش ویژگی‌های شرکتی عاملی همانند اندازه شرکت می‌تواند بر حاکمیت شرکتی مؤثر باشد. از سوی دیگر، شرکت‌های بزرگ‌تر به دلیل ارتباطات بیشتر با ذینفعان و وجود سازوکارهای کنترلی بیشتر، از ریسک تجاری کمتری برخوردارند. به علاوه، شرکت‌های بزرگ به دلیل تحمل هزینه‌های سیاسی بیشتر، ناچار به شفافیت و پاسخگویی بیشتری نیز هستند. به بیانی دیگر، شرکت‌های بزرگ‌تر به واسطه ارتباط بیشترشان با سایر ذینفعان مستلزم وجود سازوکارهای مناسب‌تری برای پاسخگویی هستند. درنتیجه انتظار می‌رود اندازه شرکت هم با رتبه حاکمیت شرکتی رابطه معناداری داشته باشد و هم ارتباط آن با ارزش و عملکرد شرکت ارتباط مستقیمی باشد (عزیزی و جوکار، ۱۴۰۰: ۱۳۰).

ادامه

اندازه یک شرکت را می‌توان با توجه به روش‌های مختلف از اندازه درآمد سالانه کل دارایی‌ها یا کل سرمایه تعیین کرد. اندازه شرکت عاملی است که زمان تکمیل را از تاریخ بسته شدن صورت‌های مالی تا زمان تکمیل گزارش حسابرسی تعیین می‌کند. شرکت‌های بزرگ تمایل دارند گزارش‌های مالی حسابرسی شده را در زمان سریع‌تری نسبت به کسب‌وکارهای کوچک‌تر ارائه کنند که مربوط به امکان کنترل داخلی و سیستم مدیریت بهتر در شرکت‌های بزرگ است که درنتیجه سرعت تکمیل صورت‌های مالی و تسهیل فرآیند حسابرسی را تسهیل می‌کند. ویدیاستوتی و کارتیک (۲۰۱۸) نشان دادند که اندازه شرکت دارای یک تأثیر منفی بر تأخیر گزارش حسابرسی است (صراف و ناصری نسب، ۱۴۰۱: ۱۴۰).

اهلسون (۱۹۸۰) به این نتیجه رسید که اندازه به‌عنوان یک پیش‌بینی کننده‌ی مهم درماندگی است و این نتیجه با یافته هوریجنز (۱۹۶۸) سازگار است. اندازه شرکت به‌عنوان یک پیش‌بینی کننده مهم ورشکستگی می‌باشد اندازه شرکت می‌تواند بر احتمال ورشکستگی تأثیرگذار باشد به این دلیل که شرکت‌های بزرگ به میزان بیشتری متنوع هستند و کمتر از آسیب‌ها متضرر می‌شوند، همچنین شرکت‌های بزرگ به علت منابع و تجارب بیشتر نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر بیشتر تمایل دارند که درماندگی مالی را کنترل کنند (علی پور و همکاران، ۱۳۹۸: ۳).

ادامه

اندازه شرکت نیز بیانگر حجم و گستردگی فعالیت‌های آن است. غالباً شاخص‌هایی را مبین اندازه می‌دانند که عملکرد شرکت را نشان دهد نه ظرفیت فیزیکی آن را. اندازه شرکت به طرق مختلفی ازجمله میزان فروش شرکت ارزش روز یا دفتری مجموع دارایی‌های شرکت ارزش بازار یا دفتری سهام عادی ارزش بازار یا دفتری حقوق صاحبان سهام نسبت قیمت به سود نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار آن تعداد پرسنل … استفاده می‌شود (آشتاب و همکاران، ۱۴۰۱: ۱۲۰).

اندازه شرکت عامل ریسکی است که سرمایه‌گذار بابت آن صرف طلب می‌کند؛ این صرف تابعی از تفاوت بازده شرکت‌های کوچک در مقایسه با شرکت‌های بزرگ تعریف شده است در ارتباط با چرایی اثر اندازه فرضیه‌های مختلفی ارائه شد که نظریه تفاوت اطلاعاتی مقبولیت بیشتری دارد هرچه شرکت کوچک‌تر باشد جذابیت کمتری برای تحلیلگران، مالی سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و دیگر نهادهای سرمایه‌گذاری دارد؛ چنین موضوعی موجب افزایش عدم تقارن اطلاعاتی می‌شود و سهامداران را بر آن می‌دارد بازده بیشتری طلب کنند (اثنی عشری و سجادی، ۱۳۹۷: ۶۱).

مفهوم اندازه شرکت

از سوی دیگر، اندازه شرکت‌ها یا بزرگی و کوچکی آن‌ها غالباً از طریق میزان دارایی‌های آن‌ها اندازه‌گیری می‌شود. بنز (۱۹۸۱) در تحقیق خود برای نخستین بار به تأثیر اندازه شرکت‌ها بر بازده سهام آن‌ها اشاره نموده است وی نشان داد که شرکت‌های کوچک از میانگین بالاتری از بازده نسبت به شرکت‌های بزرگ برخوردار هستند با توجه به اینکه شرکت‌های کوچک از ریسک بیشتری نسبت به شرکت‌های بزرگ برخوردار هستند بنابراین انتظار می‌رود که بازده بالاتری نیز نسبت به آن‌ها داشته باشند (نجارپور و همکاران، ۱۴۰۰: ۴۹).

از دیدگاه نظری رابطه بین اندازه یک واحد تجاری و اهرم مالی روشن نیست. وارنر (۱۹۷۷) استناد می‌کند که احتمال ورشکستگی به نسبت در شرکت‌های کوچک‌تر بیشتر است. در تحقیق دیگری تیتمن و وسلز (۱۹۸۸) به تنوع فعالیت‌های شرکت‌های بزرگ‌تر اشاره می‌کنند و درنتیجه، این شرکت‌ها را کمتر مستعد ورشکستگی می‌دانند بر این، اساس عنوان می‌نمایند که شرکت‌های بزرگ‌تر می‌توانند از اهرم بالاتری استفاده کنند. درنتیجه بر اساس تئوری موازنه ایستا رابطه معکوسی را میان اندازه و احتمال ورشکستگی و رابطه مثبتی را بین اندازه و اهرم متصور می‌باشد.

بر اساس مدل موازنه ایستا، شرکت‌های بزرگ‌تر از توان جذب سپرده و ظرفیت استقراض بیشتری برخوردار بوده و از این طریق می‌توانند سودهای بیشتری را تحصیل کنند همچنین شرکت‌های بزرگ‌تر معمولاً از تنوع بیشتری برخوردار بوده و جریان‌های نقدی پایدارتری دارند به‌طوری که ثبات وجه نقد باعث کاهش ریسک ورشکستگی آن‌ها می‌شود. آن‌ها همچنین در زمان استفاده از بدهی دارای قدرت چانه‌زنی بیشتری هستند و می‌توانند هزینه‌های مبادله مرتبط با انتشار بدهی‌های بلندمدت را کاهش دهند (عزیزی و جوکار، ۱۴۰۰: ۱۳۰).

اندازه شرکت

این طبقه‌بندی ناشی از این مفهوم نظری بود که اندازه شرکت‌ها با ریسک آن‌ها رابطه معکوس دارد یافته‌های تجربی بعدی رابطه موردنظر را تأیید کردند به‌طورکلی اندازه شرکت بر متغیرهای متعددی مؤثر می‌باشد. بنز (۱۹۸۱) برای اولین بار به بررسی تأثیر اندازه شرکت‌ها بر بازده سهام پرداخته است وی نشان می‌دهد که شرکت‌های کوچک معمولاً میانگین بالاتری از بازده را نسبت به شرکت‌های بزرگ دارند با توجه به اینکه شرکت‌های کوچک‌تر معمولاً ریسک بیشتری نسبت به شرکت‌های بزرگ‌تر دارند لذا انتظار می‌رود که بازده بالاتری نیز داشته باشند (نجارپور و همکاران، ۱۴۰۰: ۵۱).

هر چه شرکت‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، بیشتر در معرض دید و ارزیابی‌های موشکافانه ذی‌نفعان خود قرار می‌گیرند؛ ازاین‌رو نسبت به واکنش‌های نامطلوب این گروه‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. شرکت‌های بزرگ به‌طور متوسط، بازارهای جغرافیایی و محصولات متنوع‌تری دارند، به این معنی که آن‌ها بزرگ‌تر هستند و ذی‌نفعان بیشتر و متنوع‌تری دارند. آرتیچ و همکاران (۲۰۱۰) نشان دادند که شرکت‌های بزرگ‌تر احتمالاً سطح بالاتری از عملکرد پایداری شرکتی دارند.

این شرکت‌ها از نظر سیاسی بیشتر دیده می‌شوند و بنابراین توجه بیشتر مردم دولت و سایر ذی‌نفعان را به خود جلب می‌کنند. این شرکت‌ها به احتمال زیاد به دلیل گستردگی و اهمیت فعالیت‌هایشان مشکلات اجتماعی بزرگ‌تری را ایجاد می‌کنند.؛ بنابراین، بعید است که پاسخی منفعلانه یا حتی منفی به خواسته‌های ذی‌نفعان نوعی استراتژی موفقیت‌آمیز برای شرکت‌های بزرگ محسوب شود. که با نظارت بیشتر مردم و فشارهای خارجی مواجه هستند (بابایی و همکاران، ۱۴۰۰: ۹).

ادامه

گادفری و همکاران (۲۰۱۰) بیان کردند که شرکت‌هایی که حضور گسترده‌تری در بازار دارند نسبت به شرکت‌های رقیب که کوچک‌تر هستند ریسک بیشتری متحمل می‌شوند. آن‌ها استدلال می‌کنند که حضور بیشتر در بازار به معاملات بیشتری منجر می‌شود و احتمال رخداد وقایع منفی بیشتر می‌شود. درنتیجه شرکت‌های بزرگ‌تر برای پوشش ریسک بیشتر فعالیت‌های خود نسبت. به شرکت‌های کوچک‌تر باید تمایل بیشتری به انجام فعالیت‌های مربوط. به مسئولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی داشته باشند (بابایی و همکاران، ۱۴۰۰: ۹).

علاوه بر این، دسیانا و درماوان (۲۰۲۰). نیز از این یافته‌ها حمایت می‌کند که شرکت‌های بزرگ دارای چندین مزیت ازجمله سیستم کنترل داخلی بهتر و کارکنانی هستند. که تمایل به دقت بیشتری دارند بنابراین تمایل دارند. از تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی خود جلوگیری کنند.؛ اما در تضاد با این یافته‌ها تحقیقات متا و افریانتی (۲۰۲۰) نشان داد. که اندازه شرکت بر تأخیر گزارش حسابرسی تأثیرگذار، نیست. چراکه مطابق با سیاستی که از سوی سازمان‌ها وضع شده است. از شرکت‌ها خواسته می‌شود که گزارش‌های مالی خود را در مهلت مقرر ارائه کنند (صراف و ناصری نسب، ۱۴۰۱: ۱۴۰).

ادامه

پژوهش‌ها نشان داده است. شرکت‌های بزرگ‌تر رشد یافته ترند و محیط‌های اطلاعاتی غنی‌تری دارند. که عدم اطمینان و عدم تقارن اطلاعات مرتبط با قابلیت تحقق سودهای آتی را به‌طورکلی کاهش می‌دهند. این مقوله تقاضای قراردادی کمتری برای محافظه‌کاری از طرف شرکت‌های بزرگ را نشان می‌دهد. از طرفی در شرکت‌های بزرگ‌تر مدیریت توانایی بیشتری در هموارسازی سود دارد.

که این امر باعث می‌شود که ارزش فعلی بدهی مالیاتی در این شرکت‌ها کاهش‌یافته و ازاین‌رو تقاضای مالیاتی برای محافظه‌کاری نیز کاهش یابد. همچنین به دلیل وجود هزینه‌های ثابت دادخواهی در این شرکت‌ها تقاضای حقوقی پایین‌تری برای محافظه‌کاری از طرف شرکت‌های بزرگ‌تر وجود دارد. از سوی دیگر، جریان وقوع رویدادها در محیط فعالیت شرکت‌های بزرگ نسبت به محیط فعالیت شرکت‌های کوچک.، معمولاً از تناوب و یکنواختی بیشتری برخوردار است. این امر باعث می‌شود که بازده شرکت‌های بزرگ کمتر تحت تأثیر وقوع یک رویداد خاص انتشار خبر خوب یا بد قرار گیرد. (خواجوی و همکاران، ۱۴۰۱: ۶۳۱).

شرکت‌های کوچک و نوپا در عمل ممکن است. به شکل غیررسمی و به‌طور نامرتب برنامه‌ریزی کنند. مدیرعامل و گروهی از مدیران ارشد ممکن است. به‌طور اتفاقی دورهم جمع شوند تا به حل مسائل راهبردی بپردازند. و قدم‌های بعدی را برنامه‌ریزی کنند. از دیدگاه مزیت رقابتی برنامه‌ریزی راهبردی مدیریت منابع انسانی. الگوی استفاده بهینه از منابع انسانی موجود و برنامه‌ریزی برای تعیین نیازهای آتی. برای توانمندسازی سازمان در کسب اهداف است. این امر به این معنی است که چگونه منابع انسانی می‌توانند به عملکرد و بقای شرکت و کسب مزیت رقابتی یاری رسانند. یک شرکت زمانی دارای مزیت رقابتی است. که منابع آن یکتا و بین رقبا متمایز باشد. و تقلید کردن از رفتار و روش شرکت توسط رقبا مشکل. و یا تقریباً غیرممکن باشد (همت یار و همکاران، ۱۳۹۷: ۷۶).

منابع

منابع در فایل خریداری شده.