ریسک حسابرسی | مطالعات ISI و علمی پژوهشی

ریسک حسابرسی

ریسک حسابرسی | تعداد صفحات: ۸ صفحه

این مفهوم به اثر متقابل ریسک ذاتی ناشی از ویژگی‌های شرکت، ریسک کنترل (مربوط به کیفیت کنترل داخلی و ریسک عدم کشف مربوط به شکست روش‌های حسابرسی در کشف اشتباهات بااهمیت مرتبط است. در شواهد نشان داده شده، ارتباط معناداری بین خطر ذاتی و خطر کنترل وجود دارد و ارزیابی یکپارچه خطر تحریف بااهمیت نسبت به ارزیابی جداگانه خطر ذاتی و خطر کنترل مرجح است. طبق چارچوب این مفهوم، راهبری شرکتی ضعیف میزان ارزیابی ریسک ذاتی و ریسک کنترل را افزایش می‌دهد افزایش ریسک‌ها نیز بر بودجه زمانی حسابرسی و حق‌الزحمه حسابرسی تأثیر دارد (حسنی، ۱۴۰۰: ۴۹).

این مفهوم را با احتمال نظریه حسابرسی نامناسب در مورد صورت‌های مالی و در صورت وجود اشتباهات بااهمیت یا آشفتگی کشف نشده تعریف می‌کنند همچنین در تعریفی دیگر این مفهوم زمانی به وجود می‌آید که حسابرسان نادانسته نظر خود را درباره‌ی صورت‌های مالی حاوی تحریف‌های بااهمیت به‌طور مناسبی تعدیل نکنند مؤسسه‌های حسابرسی عمدتاً با سه ریسک مرتبط در پذیرش کار حسابرسی مواجه هستند.

ریسک حسابرسی

۱. ریسک تجاری صاحب‌کار که شامل سودآوری و بقا یا تداوم فعالیت شرکت صاحب‌کار است. ۲. این مفهوم یعنی زمانی که صورت‌های مالی صاحب‌کار به‌درستی ارائه نشده و حسابرس قادر به تشخیص اشتباهات نیست. ریسک تجاری حسابرس که شامل هزینه‌های بالقوه‌ی دادخواهی تحقق حق‌الزحمه و کاهش اعتبار یا شهرت حسابرس است. رسالت حسابرسی اعتباربخشی به گزارشگری مالی و اعتمادسازی برای استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی است

و در مقابل منافع اقتصادی حسابرس از طریق حق‌الزحمه تأمین می‌شود حق‌الزحمه حسابرسی با این مفهوم در ارتباط است و حسابرسان برای کاهش این مفهوم به یک سطح قابل‌قبول حق‌الزحمه حسابرسی بالاتری تعیین می‌کنند به‌ویژه اگر این مفهوم شامل مسائل مربوط به گزارشگری مالی باشد. علاوه بر این استانداردهای حسابرسی تأکید می‌کنند که حسابرسان برای کاهش ریسک تجاری صاحب‌کار به سطح قابل‌قبول دامنه‌ی حسابرسی را افزایش دهند افزایش دامنه‌ی حسابرسی منجر به افزایش حجم عملیات و به تبع آن حق‌الزحمه‌ی حسابرسی می‌شود(دهمرده قلعه‌نو و همکاران، ۱۳۹۹: ۱۶).

حسابرسان در مواجه با این مفهوم و کاهش میزان دعاوی حقوقی از استراتژی‌های مختلفی نظیر افزایش سطح آزمون‌های حسابرسی افزایش بندهای شرط و تغییر صاحب‌کار استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه مسئولیت تهیه صورت‌های مالی شرکت بر عهده مدیران می‌باشد ویژگی‌های رفتاری مدیران بر رویکردهای تصمیم‌گیری و ارائه اطلاعات تأثیر دارد لذا هدف این پژوهش بررسی تأثیر سوگیری مدیران بر استراتژی‌های حسابرسان در مواجه با این مفهوم است. یکی دیگر از استراتژی‌ها به‌منظور کاهش این مفهوم تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی است.

ریسک حسابرسی

حسابرسان در شرایطی که ایهام و پیچیدگی اطلاعات مالی شرکت اقدام به برنامه‌ریزی و اقدام به فرآیندهای تحلیلی دقیق‌تر می‌کنند که منجر به صرف وقت بیشتری می‌شود و در نتیجه گزارش حسابرسی با تأخیر ارائه خواهد شد. استراتژی دیگر برای کاهش ریسک پروژه حسابرسی انتقال ریسک پروژه حسابرسی به صاحب‌کاران به وسیله کاهش سطح اطمینان لازم برای ارائه اظهارنظر دارای بند تحریف است.

ارائه اظهارنظر دارای بند تحریف قبل از ورشکستگی صاحب‌کار ریسک دعاوی حقوقی حسابرس را کاهش خواهد داد. با افزایش ریسک تجاری و عملکرد ضعیف‌تر شرکت احتمال تعدیل گزارش حسابرسی به دلیل اظهارنظر دارای بند تحریف افزایش خواهد یافت. دریافتند که شرکت‌های با حجم اقلام تعهدی بالا به خصوص اقلام تعهدی منفی به احتمال بیشتری اظهارنظر مشروط به دلیل اظهارنظر دارای بند تحریف دریافت می‌کنند (بشیری منش و همکاران، ۱۴۰۱: ۲۶).

دلایل استفاده از معیار نوین کیفیت حسابداری را می‌توان این‌گونه برشمرد: نخست سیستم‌های حسابداری باکیفیت پایین هزینه‌های برآوردی مرتبط با ریسک حسابرسی را برای حسابرسان افزایش می‌دهد؛ بنابراین حق‌الزحمه‌ی حسابرسان متناسب با هزینه‌های برآوردی این مفهوم تعیین می‌شود به عبارتی حسابرسان به دلیل در اختیار داشتن اطلاعات خصوصی و دسترسی به مدیریت در بهترین موقعیت برای ارزیابی کیفیت سیستم حسابداری هستند.

دوم، حق‌الزحمه‌ی حسابرسی  توضیح داده شده می‌تواند ماهیت گسترده‌تری از کیفیت حسابداری را در بربگیرد؛ یعنی ریسک تحریف بااهمیتی که حسابرسان در مواجهه با هر بخش از صورت‌های مالی دارای تحریف بااهمیت با آن مواجه خواهند شد (حصارزاده و همکاران، ۱۳۹۵: ۹۵).

ادامه

این مفهوم یعنی ریسکی که تحریف بااهمیتی در صورت‌های مالی وجود داشته باشد و حسابرس ندانسته نظر خود را از بابت آن تعدیل نکند یا به عبارتی احتمال خطر اینکه حسابرس ناآگاهانه نتواند نظر خود را نسبت به صورت‌های مالی که دارای اشتباه بااهمیت است اصلاح نماید. کیفیت حسابرسی را احتمال کشف و گزارش انحرافات در سیستم حسابداری صاحب‌کار توسط حسابرس معین تعریف کرده‌اند.

این رویکرد به تعریف کیفیت حسابرسی، باعث شده است که بسیاری از پژوهشگران حسابرسی را به‌عنوان فرآیند مضاعف توصیف کنند که در آن حسابرس وظیفه کشف و گزارش انحرافات از استانداردهای حسابداری را دارد. ریسک حسابرسی به دودسته تقسیم می‌شود (غلامی و دشتبانی، ۱۴۰۰: ۱۲۵):

۱. ریسک حسابرسی رد نادرست ریسک نوع آلفا در صورتی که گزارش‌ها و صورت‌های مالی به صورت درست و منصفانه تنظیم شده باشند اما حسابرس در مورد آن نظر غیرقابل‌قبول، دهد به آن ریسک حسابرسی نوع آلفا میگویند. این نوع ریسک تردید جدی در مورد کارایی حسابرس ایجاد می‌کند.

۲. ریسک حسابرسی پذیرش نادرست ریسک نوع بتا در صورتی که گزارش‌ها و صورت‌های مالی به صورت غیرواقعی و نادرست تنظیم شده باشند اما حسابرس در مورد، آن نظر قابل‌قبول دهد به آن ریسک حسابرسی نوع بتا میگویند این نوع ریسک تردید جدی در مورد اثربخشی حسابرس ایجاد می‌کند.

هر چه دقت ارزیابی ریسک حسابرسی بالاتر باشد احتمال اظهارنظر درست حسابرس افزایش خواهد یافت بالا رفتن دقت ارزیابی ریسک حسابرسی مستلزم قضاوت‌های حرفه‌ای‌تر حسابرسان است که این مسئله مستلزم استفاده از ابزارهای نوین و دقیق‌تر در جهت ارزیابی ریسک حسابرسی می‌باشد (همتی و همکاران، ۱۴۰۱: ۲۱۷).

ادامه

این مفهوم به ریسکی گفته می‌شود که بر اساس آن، حسابرس رأی حسابرسی بی‌نقصی را ارائه نماید و در آن اعلام کند که در صورت‌های مالی هیچ‌گونه اشتباه عمده‌ای رخ نداده است این اعلام در صورتی می‌باشد که ممکن است دارای اشتباهات عمده باشند. ریسک حسابرسی متشکل از ۳ ریسک، ذاتی کنترل و عدم اکتشاف می‌باشد که ترکیب این ۴ ریسک نیز با عنوان مدل ریسک حسابرسی شناخته شده است.

و دارای یک مدل مفهومی برای حسابرس‌ها می‌باشد؛ بنابراین با توجه به این‌که فقط حسابرس می‌تواند ریسک عدم اکتشاف را کنترل کند، مدل‌های این مفهوم نشان می‌دهند زمانی که حسابرس می‌خواهد این مفهوم را پایین نگه دارد و آن را کنترل نماید، بایستی بتواند به‌خوبی ریسک اکتشاف را کاهش دهد که این کار به وسیله افزایش روش‌های، حسابرسی، امکان‌پذیر می‌باشد؛ بنابراین یکی از فرآیندهای مهم در حسابرسی تعیین این مفهوم است (مقدسی، ۱۴۰۱: ۲).

ادامه

این مفهوم یعنی آن ریسکی که تحریف بااهمیتی در صورت‌های مالی وجود داشته باشد و حسابرس ندانسته نظر خود را از بابت آن تعدیل نکند یا به عبارتی احتمال خطر اینکه حسابرس ناآگاهانه نتواند نظر خود را نسبت به صورت‌های مالی که دارای اشتباه بااهمیت است اصلاح نماید. درواقع به میزان خطا یا ریسکی که حسابرس در زمان بررسی دفاتر و اسناد حسابداری، متوجه خطاها یا محاسبات غلط عمدی نگردد،

این مفهوم نامیده می‌شود که دارای دو نوع است؛ ریسک ارزیابی اشتباه دیتاها و اطلاعات مالی و ریسک اظهارات به دست آمده از ارزیابی اشتباه اطلاعات و دیتاهای مالی شرکت‌های سهامی به‌منظور کسب اطمینان از این‌که اظهارات مالی و گزارش‌های مالی آن‌ها درست باشد، ملزم به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده خود می‌باشند لذا پس از ارزیابی اطلاعات و صورت‌های مالی به وسیله حسابرسان حسابرس موردنظر دیدگاه خود را در مورد کیفیت و درستی اطلاعات درج شده به مراجع نظارتی و صاحبان سهام ارائه می‌نماید (عشایری، ۱۴۰۰: ۲).

ادامه

حرفه حسابرسی یکی از مشاغل دارای عدم قطعیت و سطوح بالای ریسک مالی و دعوی قضایی است. به دلیل فروپاشی شرکت‌هایی مانند، انرون تایکو، اینترنشنال ورلد کام گلوبال کراسینگ و … فرآیند دقیقی ایجاد شده است که تضمین می‌کند حسابرسان وظایف حسابرسی خود را با دقت حرفه‌ای و مهارت بالا انجام می‌دهند. در این زمینه، ماهیت شواهد حسابرسی و ویژگی‌های تقلب مدیریت تضمین می‌کند.

که حسابرس تنها می‌تواند اطمینان معقولی ارائه دهد که با اطمینان مطلق که صورت مالی عاری از تحریف بااهمیت باشد مخالف است. این ریسک زمانی اتفاق می‌افتد که حسابرس نظر حسابرسی نامناسبی را به دلیل ارائه صورت‌های مالی نادرست بیان می‌کند که از آن به‌عنوان این مفهوم یاد می‌شود؛ بنابراین، این مفهوم مخفف ادعاهای مربوط به مانده‌ها طبقات معاملات یا افشاهای حاوی تحریفاتی است که می‌توانند بااهمیت باشد علاوه بر این اظهارات این مفهوم زمانی که با تحریف‌های موجود در سایر مانده‌ها، طبقات یا افشاها ریسک ذاتی و ریسک کنترل تجمیع می‌شود به صورت‌های مالی مرتبط است (مقدسی، ۱۴۰۱: ۲).

مبانی نظری ریسک حسابرسی

بشیری منش و همکاران (۱۴۰۱) اثبات کردند که برای حفاظت از اعتبار و شهرت خود از استراتژی‌های مناسب برای کاهش این مفهوم استفاده می‌کنند. یکی از استراتژی‌های مرتبط در مواجه با شرایط پر ریسک، افزایش حق‌الزحمه‌های حسابرسی است. به گفته جانستون و بدارد صرف ریسک تلاش حسابرسی و هم دریافت صرف، ریسک هر دو حق‌الزحمه حسابرسی را افزایش می‌دهند.

حسابرسان به‌منظور کاهش ریسک عدم کشف تحریف‌های بااهمیت شواهد بیشتری گردآوری می‌کنند که این موضوع سبب افزایش هزینه حسابرسی می‌شود درواقع با افزایش این مفهوم  حسابرسان حق‌الزحمه بیشتری نیز تقاضا می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که بین ریسک تجاری شرکت و این مفهوم ارتباط و جود دارد که حق‌الزحمه حسابرسی منعکس‌کننده بهای منابع صرف شده در حسابرسی و زیان‌های بالقوه ناشی از دعاوی قضایی و یا آسیب رسیدن به اعتبار حرفه‌ای آن‌ها است به‌طورکلی یافته‌ها نشان‌دهنده این است که حق‌الزحمه حسابرسی در صورت وجود این مفهوم مشتری افزایش می‌یابد.

ادامه

حسابرسی یعنی بازرسی جستجوگرانه کلیه مدارک و اسناد حسابداری. به‌منظور کشف تقلب و اشتباه، هدف از آن اظهارنظر نسبت به این موضوع است. که آیا صورت‌های مالی بر اساس استانداردهای حسابداری تهیه شده است یا خیر هدف اصلی حسابرسی اعتبار دهی به صورت‌های مالی است منظور از اعتبار دهی اظهار عقیده یا قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی‌صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه‌های بااهمیت ادعاهای منعکس در صورت‌های مالی با معیارهای تعیین‌شده یعنی اصول حسابداری است. حسابرسان به دلیل نقش مهمی که در کیفیت اطلاعات مالی و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارند دقت زیادی در ارزیابی ریسک صاحب‌کار می‌کنند.

غلامی و دشتبانی (۱۴۰۰) اثبات کردند که یکی از فرآیندهای مهم در انجام حسابرسی، تعیین میزان این مفهوم است. بر اساس این ادبیات می‌توان این‌گونه برداشت کرد که کیفیت حسابرسی یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان تعیین این مفهوم است مطالعات زیادی نشان داده‌اند که شرکت‌های باکیفیت گزارشگری مالی ضعیف قوی در مقایسه با سایرین عدم تقارن اطلاعاتی بیشتری (کمتری) دارند.

ادامه

بنابراین انتظار می‌رود که صورت‌های مالی با خوانایی کمتر به ریسک پروژه حسابرسی بیشتری منجر شوند. در دنیای صنعتی، امروز وجود اطلاعات مالی قابل‌اتکا از اهمیت حیاتی برخوردار است. فرایند حسابرسی می‌تواند به این اطلاعات قابلیت اتکا و اعتماد ببخشد.، اما فعالیت‌های فرصت طلبانه مدیران می‌تواند. گزارش‌های مالی را پیچیده کرده و فرایند کشف تقلب‌های گزارشگری توسط مدیران را پیچیده کند. ازاین‌رو انتظار می‌رود کیفیت گزارش‌های حسابرسی تحت تأثیر این اقدامات فرصت طلبانه قرارگرفته و به تبع آن کیفیت حسابرسی نیز کاهش یابد. از طرفی باعث می‌شود.

ادامه

پیچیدگی اطلاعات بیشتر شده و بنابراین حسابرس مجبور باشد این مفهوم را بیشتر در نظر بگیرد. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد آن است که به این مسئله پاسخ دهد که آیا کیفیت حسابرسی می‌تواند این مفهوم را تحت تأثیر قرار دهد یا خیر؟ برای نیل به این هدف از پژوهش این پژوهش سعی دارد جواب سؤال پژوهش را به صورت تجربی بررسی کند. نتایج این پژوهش موجب بسط مبانی نظری متون مرتبط با حرفه حسابرسی گردد و نیز می‌تواند ایده‌های جدیدی برای انجام پژوهش‌های جدید پیشنهاد، نماید به‌طوری که در این پژوهش برای اندازه‌گیری کیفیت حسابرسی از اندازه مؤسسات حسابرسی که نشان‌دهنده توانایی و مهارت آن‌ها است و اظهارنظر حسابرس استفاده می‌شود.

همتی و همکاران (۱۴۰۱) در نظریه خود بیان داشتند که. شرایط پررقابت امروز و شکست‌های گسترده تجاری سبب بالا رفتن مسئولیت حسابرسان در حسابرسی. صورت‌های مالی شرکت‌ها و به خصوص شرکت‌های. پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شده است. این مسئولیت تا جایی پیش رفته که اشتباهات حسابرسان.. سبب ایجاد دعاوی حقوقی علیه آنان شده است. دعاوی مربوطه به مرور از اعتبار حسابرسان در جامعه حرفه‌ای خواهد کاست. از این‌رو حسابرسان در هنگام برنامه‌ریزی حسابرسی در شرکت‌های بورسی. که مالکان متنوعی دارد باید دقت نظر بالایی همراه با تردید حرف‌های اعمال نمایند.

ریسک حسابرسی

ازجمله مهم‌ترین مواردی که سبب بالا رفتن دقت حسابرسی خواهد شد ارزیابی مناسب و دقیق این مفهوم است. حسابرسی روز به روز در حال تکامل است. این فرآیند تکامل درواقع فرآیند سازگاری با نیازهای جوامع در حال پیشرفت است. که با توسعه فعالیت‌های تجاری و صنعتی صورت گرفته است. در این مسیر تکاملی چهار نحوه عمل کلی این مفهوم مبتنی بر سندرسی.، حسابرسی ترازنامه حسابرسی مبتنی بر سیستم. و حسابرسی مبتنی بر ریسک وجود دارد. که در پاسخ به شکست‌های گسترده تجاری در سراسر دنیا حسابرسی مبتنی بر ریسک. به‌عنوان رویکرد غالب در سال‌های اخیر برای مبارزه با فساد مطرح بوده است.

حسابرسی مبتنی بر ریسک از سال ۱۹۹۰ توسط شرکت‌های حسابرسی بزرگ مورداستفاده قرار گرفت. انجمن‌های حرفه‌ای طی ۱۳ سال از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۳ در خصوص ریسک حسابرسی بررسی‌هایی انجام دادند. درنهایت از سال ۲۰۰۳ سه استاندارد بین‌المللی شامل استاندارد ۳۱۵ تحت عنوان شناخت واحد تجاری. و محیط آن و برآورد ریسک تحریف بااهمیت استاندارد ۳۳۰ تحت عنوان رویه‌های حسابرسان. در برخورد با ریسک‌های برآوردی و استاندارد ۵۰۰ تحت عنوان شواهد حسابرسی منتشر گردید. این استانداردها در ایران نیز با شماره‌های ۵ -۳۱ ، ۳۳ و ۵۰ مطرح گردیدند.

ریسک حسابرسی

مقدسی (۱۴۰۱) در نظریه خود اثبات کرد که این مفهوم شامل این خطر است. که حسابرس چنین تحریفاتی را شناسایی نکند. خطر کشف علاوه بر این، این تعریف به خطری مربوط می‌شود. که حسابرس در معرض زیان مالی یا آسیب به اعتبار خود به دلیل دعوی قضایی تبلیغات نامطلوب. یا سایر رویدادهای ناشی از صورت‌های مالی باشد که حسابرسی و گزارش می‌شود. ازاین‌رو، استانداردهای حرفه‌ای حسابرسان را ملزم می‌کنند.

تا ریسک‌های مرتبط با مشتری مانند موارد مربوط به تحریف‌های گزارشگری متقلبانه کنترل‌های داخلی را ارزیابی کنند. علاوه بر این آن‌ها اصرار می‌ورزند تا روش‌های حسابرسی را با هدف کاهش این مفهوم. تا سطح قابل‌قبولی اجرا کنند.؛ بنابراین حسابرسان مسئول شناسایی و ارزیابی خطرات تحریف. بااهمیت در صورت‌های مالی با درک واحد تجاری و محیط آن ازجمله کنترل داخلی واحد تجاری هستند.

ریسک حسابرسی

برخی از چالش‌ها از ماهیت خود شغل حسابرسی ناشی می‌شوند. مانند فشار کاری منابع ناکافی یا نیروی انسانی و عدم قطعیت وظایف این چالش‌ها. منجر به عدم توافق بین حسابرسان و عدم دقت در قضاوت حسابرسی می‌شود. که به‌نوبه خود بر این مفهوم تأثیر می‌گذارد. بنابراین این مفهوم از جنبه‌های مختلف موردبررسی قرارگرفته است. این مطالعات اغلب بر اساس نظریه نمایندگی تئوری سیگنالینگ است.

نظریه نمایندگی حول موضوع مسئله نمایندگی و راه‌حل آن می‌چرخد. یک مدل نمایندگی ساده نشان می‌دهد. که در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی و منافع شخصی، مدیران دلایلی برای اعتماد به نمایندگان خود ندارند.؛ بنابراین آن‌ها به دنبال حل این نگرانی‌ها با ایجاد مکانیسم‌هایی برای همسو کردن منافع نمایندگان. با مدیران و کاهش دامنه عدم تقارن اطلاعاتی و رفتار فرصت طلبانه خواهند بود.

ممیزی یک بررسی مستقل در مورد کار نمایندگان و اطلاعات ارائه شده. توسط یک نماینده را فراهم می‌کند که به حفظ اطمینان و اعتماد کمک می‌کند. نظریه سیگنالینگ در ابتدا توسط اسپنس (۱۹۷۳) برای توضیح رفتار بازار کار پیشنهاد شد. سیگنال دهی استراتژیک به اقدامات انجام شده توسط سیگنال دهنده. برای تأثیرگذاری بر دیدگاه‌ها و رفتار گیرندگان اشاره دارد. این مطالعه استفاده از تئوری سیگنال را برای آزمایش کارایی و اثربخشی روش‌های حسابرسی در تشخیص سیگنال‌های خطر تقلب پیشنهاد کرد. تئوری سیگنال یک ابزار تحلیلی مفید است. به‌ویژه در رویدادهای عدم اطمینان و ریسک. زیرا حساسیت را از سوگیری جدا می‌کند تعریف کیفیت این مفهوم یکسان نیست. مردم کیفیت حسابرسی را متفاوت می‌بینند گاهی اوقات آن‌ها فقط بر یک یا کمی بیشتر از بسیاری از ویژگی‌ها تمرکز می‌کنند.

منابع

منابع در فایل خریداری شده موجود می باشد.