تصمیم گیری مدیران | ادبیات تحقیق و مبانی نظری

تصمیم گیری مدیران

 | تعداد صفحات: ۸ صفحه

تصمیم گیری مدیران از اجزای تفکیک ناپذیر مدیریت به شمار میآید و در هر وظیفه مدیریت به نحوی جلوه گر است در تعیین خط مشیهای سازمان در تدوین هدفها طراحی ،سازمان انتخاب ارزیابی و در تمامی افعال و اعمال مدیریت تصمیم گیری جزء اصلی و رکن اساسی است تصمیم گیری به عنوان اولین وظیفه مدیر در اداره امور سازمانها به قدری مهم است که برخی صاحب نظران سازمان را شبکه تصمیم و مدیریت را عمل تصمیم گیری تعریف کرده اند (سلیمان پور و همکاران، ۱۳۹۹: ۱۴۳).

در عصری که تغییر و تحولات سریع و فزاینده از جمله مشخصات آن است، آهنگ تصمیم گیری نیز شرایطی را به وجود آورده که زمان تعامل و تعمق و تصمیم گیری را برای مدیران کوتاه نموده است. در واقع مدیران امروزی خود را مجبور به اتخاذ تصمیمات بیشتری در رابطه با موضوع و مسائل متنوع و گسترده تری در زمان کوتاه تر می بینند. مهم ترین مولفه ها در تصمیم گیری مدیران، به ترتیب اولویت به مولفه های «تعریف درست مسئله»، «انگیزه و اعتمادبه نفس بالا»، «میزان دانش و تجربه فردی»، «وجود مکانیزم های موثر زمان بندی، طراحی و پیاده سازی به موقع و کامل تصمیمات» و «اجرای آزمایشی (محدود) تصمیم ها قبل از اجرای نهایی (عمومی) تصمیمات» می باشد(کریمی و همکاران، ۱۴۰۱: ۱).

ادامه

بیشتر دانشمندان تصمیم گیری را جوهر و اساس مدیریت تلقی می کنند. به گمان آنها مدیریت چیزی جز تصمیم گیری نیست و مدیر موفق را میتوان تصمیم گیرنده ای موفق دانست. در دنیای واقع نیز مدیریت با این مهم در آمیخته است و مدیر در انجام تمامی وظایف خود ناگزیر به نوعی تصمیم گیری است تفکیک ناپذیری تصمیم گیری از مدیریت به حدی است که آنها را مترادف یکدیگر دانسته اند.

بعبارتی مدیران همواره بنابر ضرورت شغلی در انجام تمامی وظایف خود با شرایطی مواجهه میشوند که لزوم اتخاذ تصمیم از جانب آنان ضروری است به همین دلیل تصمیم گیری یکی از وظایف مهم و اساسی آنان در فرآیندهای سازمانی میباشد. تصمیم گیری از اجزای تفکیک ناپذیر مدیریت به شمار می آید و در تمامی ابعاد مدیریت به نحوی جلوه گر است. در تعیین خط مشی های سازمان در تدوین هدفها، طراحی سازمان، انتخاب، ارزیابی و در تمامی افعال و اعمال مدیریت، تصمیم گیری جزء اصلی و رکن اساسی است(کوشکی جهرمی و همکاران، ۱۴۰۱: ۱۵۶).

ادامه

بی شک،جوهره ی اصلی هر سازمانی مدیران آن سازمان بوده وتصمیم گیری آنان بر روند حرکت و پیشرفت سازمان ها تاثیر بسزایی دارد و بنیه ی اصلی سازمان را رقم می زند. مدیران صنعت با استفاده از سبک تصمیم گیری شهودی و عقلانی در تصمیمات خود با اطمینان بیشتری نسبت به سبک های وابستگی و اجتنابی اعتماد دارند هر چند که با بالا رفتن سطوح سازمانی به علت نوع رویارویی با مسایل این تصمیمات با رویکرد آنی ارجحیت پیدا می کند(حماد، ۱۴۰۲: ۱).

تصمیم گیری مدیران تحت تاثیربرخی فاکتورهای روانشناختی ( اخلاقی) و رفتاری غیرقابل انکاری است که نیاز است به منظور اتخاذ تصمیمات اثربخش، این فاکتورها را درک کرد. متاسفانه در بسیاری از مواقع مدیران نسبت به این موضوع آگاهی نداشته و درنتیجه عدم مدیریت احساسات خود، به طور ناخودآگاه تصمیمات اشتباهی می گیرند. یکی از راهکارهای مؤثر،کمک گرفتن از شاخه جدیدی در علم مالی، بنام مالی رفتاری است(دهرویه و همکاران، ۱۳۹۸: ۱۳۹).

ادامه

فعالیت تصمیم گیری مدیران با توجه به عامل ،زمان اطلاعات و شرایط محیطی معلومی و نامعلومی آن از جهت الگو، روش و فنون مورد استفاده متفاوت خواهد بود در اختیار داشتن زمان و اطلاعات کافی برای اتخاذ تصمیم سبب می شود تا تصمیم گیرنده از الگوهای استفاده کند که بر اساس آن فرایندهای تصمیم گیری به درستی و با دقت بالا طی شده تمام راه حلها شناسایی و بهترین راه حل انتخاب میشود اگر زمان کافی در اختیار و محیط تصمیم گیری از ثبات نسبی برخوردار نباشد و یا اینکه اطلاعات لازم و کافی در اختیار تصمیم گیرنده قرار نگرفته باشد.

الگو و روش مورد استفاده در تصمیم گیری قاعده منطقی و دقت کافی نخواهد داشت. مدیریت امروز در مواجهه با افزایش پیچیدگی تصمیم گیریها دریافته است که سیستمهای دستی گسترده و غیر متمرکز و اغلب غیر مرتبط موجود، با توجه به اهمیت فوق العاده زیادی که اطلاعات ،دارد قادر به تامین اطلاعات مورد نیاز و ارائه آنها در زمان مناسب نیستند و اغلب مدیران سازمانها با انبوهی از دادهها و یا طوماری از سوابق اطلاعاتی روبرو هستند که برای آنها در تصمیم گیری برنامه ریزی سازمان دهی و کنترل و هدایت صحیح و مطلوب، تاثیر چندانی ندارد(نوراله و همکاران، ۱۴۰۰: ۶۵).

تصمیم گیری مدیران

موقع تصمیم گیری، دسترسی به اطلاعات دقیق و مرتبط و صحیح و بـه هـنـگـام عـامـل بسیار مؤثری است. هر قدر مسائل پیچیده تر باشند تصمیم گیری مشکل تر می شود (عسگری و همکاران (۱۳۸۹) یگانه عاملی که میتواند تصمیم گیری را سهل تر کند و بی اعتمادی را کاهش دهد و بر کیفیت اطلاعات و کارآیی فرایند بیفزاید صحیح بودن، تناسب و قابلیت دسترسی اطلاعات استفاده شده است.

و اطلاعات مرتبط و دقیق و به هنگام در سازمان است. بنابراین یک مدیر در مقام تصمیم گیرنده در سازمان یا حتی در جامعه باید اطلاعات دقیق و مناسب را به موقع در اختیار داشته باشد تا بتواند در اجرای وظایف مدیریتی خود تصمیم مناسب را اتخاذ کند و به مرحله اجرا گذارد و در نهایت ارزیابی کند. در این زمینه سیستم های اطلاعاتی به مدیریت یاری می کنند تا هر چه سریعتر به اطلاعات دقیق دست یابد و با استفاده بهینه از آنها حداکثر کارآیی و اثر بخشی را ایجاد کند(حجازی و صیادی، ۱۳۹۹: ۲۱۹).

تصمیم گیری مدیران

عوامل بسیاری همچون ویژگی های شخصیتی ، نیازهای پیشرفت ، تمرکز کنترل و ریسک پذیریبر رفتار مدیران اثرگذار است و تصمیم گیری آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه نرخ تثبیت و موفقیت شرکت ها و سازمان ها وابستگی زیادی به تصمیم گیری صحیح دارد،انواع خاصی از سوگیریها باعث موفقیت یا شکست در این تصمیمات می شود.

سوگیری هاانواعی از میانبرهای ذهنی هستند که برای قضاوت استفاده می شوند. در یک محیط که باپیچیدگی ، نوسانات و ابهام همراه است ، مدیران می بایست نسبت به این سوگیری ها آگاه بوده تا بتوانند به اهداف خود نائل شوند. از این رو در کشور ما که شرکت ها و سازمان ها در سال های گذشته اغلب در محیط نامطمین و متلاطم اقتصادی فعالیت نموده اند، مهم است که تصمیماتی بدون سوگیری اخذ شود(کمیزی و جعفری نژاد، ۱۴۰۲: ۱).

تصمیم گیری مدیران

تصمیم گیری به عنوان یکی از وظایف مهم مدیران عبارت است از انتخاب راهکاری از میان راهکارهای موجود برای حل یک مساله. در این زمینه چالش های ساختاری (ماموریت و نوع وظایف سازمانی، اندازه ی سازمان، پراکندگی کار و بار کاری، کمبود منابع مالی، حمایت نشدن توسط قانون) ، فرآیندی (ضعف در تعریف مساله، هدف گذاری اشتباه، توسعه ی راهکارهای غلط، نداشتن معیارهای مناسب برای ارزیابی راهکارها)، انسانی (کمبود کارکنان و انگیزه، دانش و مهارت کم کارکنان)، فرهنگی (رودربایستی سازمانی، باورهای شخصی، منفعت طلبی، بی تفاوتی و باورهای جنسیتی) و مدیریتی (عدم ثبات احساسی مدیران، نداشتن اختیار و تعهد و حمایت کم مدیران ارشد) از مهمترین چالش های تصمیم گیری مدیران است(مصدق راد و همکاران، ۱۳۹۹: ۵۱).

تصمیم گیری مدیران

عوامل بسیاری همچون ویژگی های شخصیتی ، نیازهای پیشرفت ، تمرکز کنترل و ریسک پذیریبر رفتار مدیران اثرگذار است و تصمیم گیری آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه نرخ تثبیت و موفقیت شرکت ها و سازمان ها وابستگی زیادی به تصمیم گیری صحیح دارد،انواع خاصی از سوگیریها باعث موفقیت یا شکست در این تصمیمات می شود.

سوگیری هاانواعی از میانبرهای ذهنی هستند که برای قضاوت استفاده می شوند. در یک محیط که باپیچیدگی ، نوسانات و ابهام همراه است ، مدیران می بایست نسبت به این سوگیری ها آگاه بوده تا بتوانند به اهداف خود نائل شوند. از این رو در کشور ما که شرکت ها و سازمان ها در سال های گذشته اغلب در محیط نامطمین و متلاطم اقتصادی فعالیت نموده اند، مهم است که تصمیماتی بدون سوگیری اخذ شود(کمیزی و جعفری نژاد، ۱۴۰۲: ۱).

منابع

بخشی از منابع در زیر ارایه می شود.

 

Akram, M., & Bibi, R. (2023). Multi-criteria group decision-making based on an integrated PROMETHEE approach with 2-tuple linguistic Fermatean fuzzy sets. Granular Computing, ۱-۲۵.

Bakhshi Lomer, A. R., Rezaeian, M., Rezaei, H., Lorestani, A., Mijani, N., Mahdad, M., … & Arsanjani, J. J. (2023). Optimizing emergency shelter selection in earthquakes using a risk-driven large group decision-making support system. Sustainability, ۱۵(۵), ۴۰۱۹.

Hailiang, Z., Khokhar, M., Islam, T., & Sharma, A. (2023). A model for green-resilient supplier selection: fuzzy best–worst multi-criteria decision-making method and its applications. Environmental Science and Pollution Research, ۳۰(۱۸), ۵۴۰۳۵-۵۴۰۵۸.

ادامه منابع

Kumar, A. (2023). Leadership and decision-making: Top management team age demographic and environmental strategy. Journal of Management & Organization, ۲۹(۱), ۶۹-۸۵.

Moallemi, E. A., Zare, F., Hebinck, A., Szetey, K., Molina-Perez, E., Zyngier, R. L., … & Bryan, B. A. (2023). Knowledge co-production for decision-making in human-natural systems under uncertainty. Global Environmental Change, ۸۲, ۱۰۲۷۲۷.

Nussbaumer, A., Pope, A., & Neville, K. (2023). A framework for applying ethics‐by‐design to decision support systems for emergency management. Information Systems Journal, ۳۳(۱), ۳۴-۵۵.

Odejide, O. A., & Edunjobi, T. E. (2024). AI in project management: exploring theoretical models for decision-making and risk management. Engineering Science & Technology Journal, ۵(۳), ۱۰۷۲-۱۰۸۵.

ادامه منابع

Or, M. H., & Berkovich, I. (2023). Participative decision making in schools in individualist and collectivist cultures: The micro-politics behind distributed leadership. Educational Management Administration & Leadership, ۵۱(۳), ۵۳۳-۵۵۳.

Park, J. H., Cooc, N., & Lee, K. H. (2023). Relationships between teacher influence in managerial and instruction-related decision-making, job satisfaction, and professional commitment: A multivariate multilevel model. Educational Management Administration & Leadership, ۵۱(۱), ۱۱۶-۱۳۷.

Rodgers, W., Murray, J. M., Stefanidis, A., Degbey, W. Y., & Tarba, S. Y. (2023). An artificial intelligence algorithmic approach to ethical decision-making in human resource management processes. Human Resource Management Review, ۳۳(۱), ۱۰۰۹۲۵.

Xie, X., Tian, Y., & Wei, G. (2023). Deduction of sudden rainstorm scenarios: integrating decision makers’ emotions, dynamic Bayesian network and DS evidence theory. Natural Hazards, ۱۱۶(۳), ۲۹۳۵-۲۹۵۵.

Zabihi, O., Siamaki, M., Gheibi, M., Akrami, M., & Hajiaghaei-Keshteli, M. (2023). A smart sustainable system for flood damage management with the application of artificial intelligence and multi-criteria decision-making computations. International Journal of Disaster Risk Reduction, ۸۴, ۱۰۳۴۷۰.

Zhu, D., Li, Z., & Mishra, A. R. (2023). Evaluation of the critical success factors of dynamic enterprise risk management in manufacturing SMEs using an integrated fuzzy decision-making model. Technological Forecasting and Social Change, ۱۸۶, ۱۲۲۱۳۷.