مسئولیت پذیری اجتماعی | ادبیات تحقیق و مبانی

مسئولیت پذیری اجتماعی

مسئولیت پذیری اجتماعی |  تعداد صفحات: ۱۳ صفحه

بخشی از متن فایل به صورت رایگان بدون رفرنس در اینجا نمایش داده شده است. فایل حاوی متن کامل و رفرنس می باشد.

 

مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی

مسئولیت‌پذیری اجتماعی پیش‌شرط ایجاد رشد و استقلال فردی است. و این امکان را برای شخص فراهم می‌کند که به ادراک نفس و خودشناسی دست یابد. در یک جامعه پیچیده افرادی که دارای استقلال فردی هستند و اهدافی را که از ساختار ذهنی آن‌ها درباره واقعیت سرچشمه می‌گیرد دنبال می‌کنند.، موفق‌تر از کسانی هستند که به‌سادگی خود را به دست شرایط و رویدادها می‌سپارند.

مسئولیت در روابط بین والدین و فرزندان ،دوستان همسایگان و در میان اعضای یک گروه، کاملاً مشهود است، امــا تجلی واقعی آن را می‌توان در روابط درون‌گروهی و بین گروهی مشاهده کرد. مسئولیت‌پذیری اجتماعی نوعی احساس التزام به عمل یا واکنش فردی در موقعیت‌های گوناگون به دلیل تقید به دیگران است. نوعی احساس تعهد و پایبندی به دیگران تبعیت از قواعد و معیارهای اجتماعی و درک قواعد گروهی که در ذهن فرد شکل‌گرفته است و بر رفتارهای او اثر می‌گذارد.

مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی

در مسئولیت‌پذیری اجتماعی فرد گرایش مسئولانه دارد؛ برای فعالیت به‌صورت مسئولانه احساس شایستگی می‌کند؛ درباره فعالیت مسئولیت‌پذیرانِ ،خود را اثرگذار احساس می‌کند و اعمال مسئولانه انجام می‌دهد. مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها فراتر رفتن از چارچوب کمیته الزامات قانونی است که در آن قرار دارند.  نقش واحدهای تجاری در اجتماع دست‌خوش تغییرات بسیار زیادی شده است به‌گونه‌ای که انتظار می‌رود واحدهای تجاری نه‌تنها به فکر افزایش سود خود بوده بلکه نسبت به اجتماع نیز پاسخگو و برای جامعه‌ای که در تعامل با آن هستند مفید باشند.

از سویی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها موضوع حساسیت‌برانگیز و رو به توجه در سال‌های اخیر بوده است تا آنجا که سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل و اتحادیه اروپا استانداردهایی را در این زمینه ارائه کرده‌اند. همچنین به آشکارشده که شرکت‌ها و صنایع به‌طور قابل‌توجهی رشد کرده‌اند و بـر رفاه اجتمـاعـی تـأثیر خوبی می‌گذارند(— رفرنس در فایل اصلی).

در سالهای گذشته موضوع مسئولیت‌پذیری اجتماعی به حدی بااهمیت شده است که سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل و اتحادیه اروپا استانداردهایی را در این زمینه ارائه کرده‌اند و بنیاد مدیریت کیفیت ،اروپا در مدل الگوی تعالی خود، مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به‌عنوآن‌یکی از ارزش‌های هشت‌گانه خود معرفی کرده است.

مسئولیت پذیری اجتماعی

پس‌ازآن نیز در رابطه با مسئولیت‌پذیری اجتماعی تاکنون تعاریف مختلفی ارائه‌شده است. به نظر می­رسد که تعیین مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی در ادبیات پیشین و قضاوت در مورد مفاهیمی دشوار باشند که جزئی از مسئولیت‌پذیری اجتماعی هستند یا مواردی که جزئی از مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیستند. صرف‌نظر از این‌که ارائه تعاریف مختلف در این زمینه باعث ظاهر شدن ابعاد بیشتری از مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی شده است.

پیچیدگی این مفهوم نیز به انتزاعی بودن مفهوم برمی‌گردد. از سوی دیگر، گستردگی تعاریف می‌تواند نشان‌دهنده تکامل تدریجی این مفهوم از دیدگاه‌های عملیاتی تا دیدگاه‌های راهبردی در سطح جهانی باشد. تعاریف دیدگاه تا و مفاهیم ارائه‌شده از ابتدا تاکنون را می‌توان به دودسته تقسیم کرد. دسته نخست تعاریفی هستند که انتظارات جامعه را به هم مرتبط می‌سازند به عبارتی مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به‌عنوان ابزاری برای تحقق اهداف اجتماعی شرکت‌ها تعریف می‌کنند.

مسئولیت پذیری اجتماعی

مسئولیت‌پذیری اجتماعی ،شرکت تعهد به بهبود سلامت جامعه از راه فعالیت‌ها و کمک‌های تجاری داوطلبانه از محل منابع شرکت است. این متغیر به معنای آن است که شرکت‌ها نسبت به گروه‌های سازنده در جامعه غیر از سهامداران و فراتر از آن چیزی وظیفه‌دارند که به‌وسیله قانون و قرارداد اتحادیه توصیف‌شده است. مسئولیت‌پذیری اجتماعی مجموعه فعالیت‌هایی است که به‌منظور پیشرفت بعضی از اهداف اجتماعی انجام می‌گیرد که فراتر از اهداف هستند(— رفرنس در فایل اصلی).

مسئولیت‌پذیری اجتماعی در ابعاد مختلف تحت تأثیر عواملی نظیر سبک مدیریت ارزش‌های فرهنگی تعهد سازمانی فرهنگ‌سازمانی قرار می‌گیرد. در کشور ما چون انگیزه‌های اعتقادی و مذهبی نقش مهمی در توجه به جنبه‌های بشردوستانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی کسب‌وکارها ایفاء می‌کند و طبیعی است که سازمان‌ها و شرکت‌ها در راستای تقویت مسئولیت‌پذیری به وظایف خود عمل نمایند.

اما آنچه عملاً بر این حاکم است و در همان ابتدا در ذهن ارباب‌رجوع، مشتری و در کل ذینفعان جامعه خطور می‌کند وضعیت نامناسب مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مؤلفه‌های آن‌ها است لذا انجام تحقیقات بیشتر در خصوص وضعیت مسئولیت‌پذیری اجتماعی و فرهنگ‌سازمانی در میان معلمان تربیت‌بدنی شهرستان بابلسر و همچنین بررسی ارتباط این شاخص برای برنامه‌ریزی در خصوص بهبود کیفیت آموزشی تربیت‌بدنی مدارس ضروری به نظر می­رسد.

مسئولیت پذیری اجتماعی

مسئولیت‌پذیری اجتماعی پیش‌شرط ایجاد رشد و استقلال فردی است و این امکان را برای شخص فراهم می‌کند که به ادراک نفس و خودشناسی دست یابد. در یک جامعه پیچیده ، افرادی که دارای استقلال فردی هستند. و اهدافی را که از ساختار ذهنی آن‌ها درباره واقعیت سرچشمه می‌گیرد. دنبال می‌کنند موفق‌تر از کسانی هستند که به‌سادگی خود را به دست شرایط و رویدادها می‌سپارند.

مسئولیت در روابط بین والدین و فرزندان ، دوستان ، همسایگان و در میان اعضای یک گروه کاملاً مشهود است اما تجلی واقعی آن را می‌توان در روابط درون‌گروهی و بین گروهی مشاهده کرد. پرورش حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشجویآن‌یک وظیفه ضروری برای تحصیلات دانشگاهی است با پرورش حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشجویان ،ما نه‌تنها دانش آموزان را تشویق می‌کنیم که خودشان کارشان را انجام دهند بلکه آن‌ها را تشویق می‌کنیم تا به جامعه نیز خدمت کنند. آن‌ها می‌توانند به شایستگی‌های شناختی ، ابتکار عمل و خود انضباطی مجهز شوند و در آینده مسئولیت اجتماعی را به عهده بگیرند.

مسئولیت پذیری اجتماعی

نظام دانش‌آموزی از بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین نظام‌های درون جامعه است که سرنوشت جامعه را در بلندمدت تعیین می،کند مجموعه­ها و تجربه­های دانشمندان در کشورهای جهان نشان می‌دهد که توسعه‌ی جوامع رابطه بسیار زیادی با نظام آموزش عالی آن‌ها دارد. مسئولیت‌پذیری اجتماعی شامل عقاید ، حساسیت‌ها و اختیاراتی است که باید از طریق تلاش‌های هوشیارانه و برنامه‌های اجتماعی توسعه پیدا کند. توسعه مسئولیت‌پذیری اجتماعی اساساً مرتبط با توسعه آگاهی‌های اجتماعی نگرانی برای سرنوشت دیگران و آمادگی برای انجام عمل مسئولانه است. حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی ویژگی‌های شخصیتی خودش را دارد(— رفرنس در فایل اصلی):

اولاً: حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی یادگیری محور است. دانشجویان هنوز نیاز دارند درباره حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی‌شان یاد بگیرند. از دانشگاه انتظار می‌رود یک تنوع وسیعی از فرصت‌های یادگیری را برای پرورش حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی ایجاد کند.

دوماً: حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی واقعیت محور است .دانش آموزان قصد دارند تلاش‌های آگاهانه‌ای را به انجام برسانند. مسئولیت‌پذیری‌شان در مجموعه‌های خاص و به اتمام رساندن وظایفشان در دانشگاه را ایجاد کنند .

ادامه

مسئولیت‌پذیری اجتماعی ازجمله مهم‌ترین عناصر فلسفه وجودی شناخته‌شده است.، به‌نحوی‌که اهمیت دادن به رعایت آن نه‌تنها احتمال ارتقای تعهد را به همراه دارد.، بلکه رضایت ذی‌نفعان خارج از محیط را برای مشروعیت بخشیدن تقویت می‌کند. مسئولیت اجتماعی موضوع حساسیت‌برانگیز و عامل اساسی بقای هر مجموعه‌ای محسوب می‌شود.

مجموعه‌های سرآمد به‌عنوان سازمان‌هایی ،پاسخگو برای شفافیت و پاسخگویی به ذینفعان خود در قبال عملکردشان باید تعهدات خود به مسئولیت اجتماعی را از طریق ارزش‌های خویش ابراز دارند و اطمینان حاصل کنند که این تعهدات در سراسر جاری می‌شوند و به‌این‌ترتیب مسئولیت‌پذیری اجتماعی برای آنان مزایای دوجانبه‌ای خواهد داشت به‌طوری‌که هم از رویکرد اخلاقی‌تر و منسجم‌تر خود نفع می‌برد و هم جامعه و طرف‌های ذینفع نیز نظر و برداشت بهتری از عملکرد و نقاط قوت خواهند داشت.

درواقع همان‌گونه که هر فردی مسئول رفتار خود است و چنانچه از طرف وی صدمه‌ای به دیگران وارد شود باید پاسخگو باشد، نیز از این قاعده مستثنی نیستند و باید پاسخگوی تأثیرات اجتماعی نامطلوب خود بوده و در قبال جامعه مسئولیت‌پذیر باشند مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان گستره‌ای منظم از راهبردها و فعالیت‌هایی تعریف می‌شود که طی آن سازمان به ایجاد و استمرار روابط مناسب با ذی‌نفعان مختلف و مراقبت از محیط‌زیست می‌پردازد.

ادامه

این متغیر به‌عنوان امری مهم آن در فعالیت‌های خود به دغدغه‌های محیطی و اجتماعی توجه می‌کنند و در تعاملاتشان با ذی‌نفعان به‌صورت ارادی و داوطلبانه مسائل محیطی و اجتماعی را در نظر می‌گیرند. این متغیر مجموعه وظایف و تعهداتی است که باید در جهت حفظ و کمک به جامعه‌ای انجام دهد که در آن فعالیت می‌کند؛ درواقع این مفهوم بیانگر تعهد و تکلیف مدیریت به انجام کارهایی است که حافظ و ارتقادهنده رفاه جامعه و علایق باشد.

این مفهوم همچنین دربرگیرنده تعهد به بهبود زندگی کارکنان و خانواده‌های آن‌ها است و روشی است که به‌وسیله آن رویکردهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را باارزش‌ها فرهنگ، استراتژی‌ها، ساختار تصمیم‌گیری و شیوه‌های عملیاتی خود، به شکلی شفاف و قابل حسابرسی یکپارچه می‌کنند و درنتیجه فرایندها و رویه‌های بهتری را در درون خود جاری می‌کنند و به‌این‌ترتیب ثروت می‌آفرینند و جامعه را بهبود می‌بخشند.

ادامه

بدون شک، چنانچه معلمان خود را نسبت به رویدادها اتفاقات و چالش‌های مختلف در مدرسه مسئول بدانند. و هر یک از آن‌ها در محدوده مسئولیت و وظیفه شغلی خویش در حل این چالش‌ها تلاش نمایند. بسیاری از مسائل و مشکلات فراگیران آموزشی در مدارس کاسته خواهد شد. مدارس برای آن‌که بتوانند وظیفه خود را در برابر جامعه به نحو مطلوبی انجام دهند، لازم است برای بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی در معلمان اهمیت ویژه‌ای قائل شوند.

مسئولیت‌پذیری اجتماعی در ابعاد مختلف تحت تأثیر عواملی نظیر سبک مدیریت، تعهد سازمانی، فرهنگ‌سازمانی سلامت سازمانی و ارزش‌های حاکم بر جامعه قرار می‌گیرد. با توجه به این‌که انگیزه‌های اعتقادی و مذهبی نقش مهمی در توجه به جنبه‌های بشردوستانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی کسب‌وکارها ایفا می‌کند طبیعی است که سازمان‌ها و مؤسسات آموزشی در راستای تقویت مسئولیت‌پذیری به وظایف خود عمل نمایند(— رفرنس در فایل اصلی).

مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان احساس تعهد. و کنشی که تک‌تک افراد در قالب نقشه‌ای خود به دیگری دارد. در نظر گرفته می‌شود. و می‌توان آن را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بررسی کرد. مسئولیت اجتماعی را تعهد مداوم برای رفتار به شیوه‌ی اخلاقی. و باهدف بهبود کیفیت زندگی افراد و خانواده‌شان به‌علاوه بهبود اجتماعی و جامعه در مقیاس وسیع‌تر می‌داند.

مسئولیت پذیری اجتماعی

پنج نوع شهروند ،سیاسی اجتماعی، اقتصادی، جهانی و مجازی را معرفی می‌کند و به بازشناسی پنج نوع مسئولیت می‌پردازد. ازآنجایی‌که نیز مانند اشخاص حقیقی عضوی از اجتماع به شمار می‌روند. و مانند سایر اعضای جامعه در برابر محیط پیرامون خود مسئولیت دارند. بر اساس مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی ضروری است. که علاوه بر بهبود عملکرد اقتصادی و اجتماعی خود ارتقای استانداردهای زندگی اجتماعی افراد جامعه را نیز در دستور کار خود قرار دهند.

برنامه درسی اصلی‌ترین عنصر نظام آموزش عالی و بنیادی‌ترین ابزار برای فراهم آوردن .،دانش تجربه و مهارت برای عرضه‌ی خدمات به جامعه است و به‌عنوان قلب این نظام نقش مهمی در تحقق اهداف. این نهاد و ترسیم نقش مهمی در تحقق اهداف این نهاد و ترسیم نقشه‌ها و اهداف آن ایفا می کند. این اهمیت از این امر ناشی می‌شود که برنامه درسی عامل مهمی در ارتقای کیفیت آموزش به شمار می‌رود(— رفرنس در فایل اصلی).

ابعاد مسئولیت‌پذیری اجتماعی

مسئولیت را می‌توان به چهار بعد مسئولیت ،اقتصادی، مسئولیت قانونی، اجتماعی و مسئولیت اخلاقی تفکیک کرد. نخستین بُعدِ مسئولیت  بعد اقتصادی است که در آن فعالیت‌ها و اقدامات اقتصادی مدنظر قرار می‌گیرد و مسئولیت اولیه هر بنگاه اقتصادی کسب سود است. دومین بعد مسئولیت، بعد قانونی است که بر اساس آن ملزم می‌شوند در چارچوب قانون و مقررات عمومی عمل کنند.

جامعه‌این قوانین را تعیین می‌کند و تمام شهروندان، موظف هستند به این مقررات به‌عنوان ارزش اجتماعی احترام بگذارند. بعد قانونی مسئولیت اجتماعی را التزام اجتماعی میگویند. سومین بعد مسئولیت، بعد اجتماعی است و مجموعه وظایف و تعهداتی را در برمی‌گیرد. که سازمان باید برای حفظ و کمک به جامعه با نگرش همه‌جانبه رعایت حفظ وحدت و مصالح عمومی کشور انجام دهد. چهارمین بعد مسئولیت بعد اخلاقی است.

ادامه

در این ،مورد از سازمان‌ها انتظار می‌رود .چون سایر اعضای جامعه به ارزش‌ها هنجارها و اعتقادات و باورهای مردم احترام گذاشته. و شئون اخلاقی را در کارها و فعالیت‌های خود موردتوجه قرار دهند. بعد اخلاقی مسئولیت اجتماعی را پاسخگویی اجتماعی می‌نامند. مسئولیت سیاسی مسئولیت‌پذیری اجتماعی ناظر به شاخص‌هایی ازجمله مشارکت سیاسی.، آگاهی سیاسی، پیگیری اخبار و رویدادهای سیاسی مربوط به کشور و مانند آن است.

در بعد اقتصادی مسئولیت اجتماعی فرد موظف است .در عرصه‌های اقتصادی شامل تولید، توزیع و مصرف کالا؛ منافع و مصلحت عمومی را در نظر بگیرد. بعد جامعه‌ی اجتماعی مسئولیت‌پذیری اجتماعی به روابط و نقشه‌ای فرد در ارتباط با سایر افراد جامعه که در کنش متقابل با هم هستند.، مرتبط می‌شود. بعد فرهنگی مسئولیت اجتماعی حوزه‌ای است که برای جامعه شناسان از اهمیت خاصی برخوردار است.

چراکه جامعه و افراد تشکیل‌دهنده آن به‌واسطه این ارزش‌ها باورها و نمادهای مشترک است که معنا پیداکرده و در قالب آن هویتشان تعریف می‌شود. درواقع این بعد ناظر به تعهد و پیوند فرد به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی است. و در آخر باید گفت که بعد زیست‌محیطی به تعهد فرد در مقابل پیامدهای. رفتارهای پرخطر بشر نسبت به محیط‌زیست اشاره می‌کند(— رفرنس در فایل اصلی).

منابع

اسمعیلی، حلیمه ؛ یعقوبی، الهه (۱۴۰۰). عوامل موثر بر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره ۶۴، ص ۱۰۳-۱۱۸.

گروسی، حبیب اله ؛ دستگیر، محسن ؛ ایزدی نیا، ناصر (۱۳۹۷). تاثیر رتبه مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر برآورد سرمایه‌گذاران از ارزش بنیادی شرکت، مدیریت توسعه و تحول، شماره ۳۳، ص ۱۷-۳۰.

دهمرده قلعه نو، محسن ؛ یزدیفر، حسن ؛ زارعی، حمید (۱۳۹۹). تأثیر افشای مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر ریسک حسابرسی، پژوهش های حسابرسی حرفه ای، شماره ۱، ص ۱۱-۳۳.