محافظه کاری| مطالعات علمی و پژوهشی

محافظه کاری| مطالعات علمی و پژوهشی

محافظه کاری| تعدادصفحات:۴

مفهوم محافظه کاری

محافظه کاری یکی از ویژگیهای برجسته گزارشگری مالی است. که در سالهای اخیر به خاطر رسوایی های مالی توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. و به دو دسته شرطی و غیر شرطی تقسیم می.شود . محافظه کاری غیر شرطی یا پیش- بینی شده محافظه کاری از دیدگاه تر از نامه ای است. که منعکس کننده تمایل به ارائه کمتر از واقع ارزش دفتری خالص داراییها نسبت به ارزش بازار آنهاست.

محافظه کاری غیر شرطی به اعمال روشهای. محافظه کارانه حسابداری در مرحله شناخت و ثبت اولیه داراییها و بدهی ها اشاره دارد.  این نوع محافظه کاری مستقل از اخبار و رویدادهای موجود بوده. و فقط از الزامات استانداردها و اصول پذیرفته شده حسابداری نشئت میگیرد. محافظه کاری شرطی یا پس رویدادی وابسته به اخبار ؛. به این معناست که ارزش دفتری خالص داراییها در شراط نامساعد کاهش می یابد. اما در شرایط مساعد، افزایش نمی یابد و در شناسایی سریعتر زیانها نسبت به شناسایی سودها نمود می یابد .این نوع محافظه کاری دیدگاه سود و زیانی دارد (گلستانی و همکاران،۱۴۰۱: ۱۴۰).

۱

محافظه کاری به طور سنتی با ضرب المثل هیچ سودی شناسایی نکنید،. اما همه ی زیانها را شناسایی کنید. بیان شده است. علی رغم فقدان تعریف جامعه ای از محافظه کاری. در ادبیات حسابداری دو ویژگی مهم محافظه کاری مورد بررسی قرار گرفته است. نخست وجود جانبداری در ارایه کمتر از واقع ارزش دفتری نسبت به ارزش بازار آن که توسط اهلسون (۱۹۹۵) عنوان شده است. دوم تمایل به تسریع در شناسایی زیان ها و به تعویق انداختن شناسایی سودها که توسط باسو (۱۹۹۷) بیان شده است.

واتس (۲۰۰۳)، بیان کرد. که محافظه کاری تأییدپذیری. متفاوت مورد نیاز برای شناسایی سودها در مقابل زیآن ها می باشد. به طور کلی، هدف محافظه کاری جلوگیری از تصمیم گیری های. نادرست از سوی سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان از صورتهای مالی است. مدیران انگیزه های قوی برای پنهان کردن اخبار بدی که موجب کم شدن سود می شوند دارند . بنابراین میتوان محافظه کاری را سازوکاری برای کنترل انگیزه های مدیران. به منظور گزینش بیش از واقع سود تلقی کرد.  با وجود انتقادهایی که بر محافظه کاری شده است. محافظه کاری در حسابداری برای قرن ها دوام پیدا کرده است. و به نظر میرسد در ۳۰ سال گذشته نیز افزایش پیدا کرده است. محافظه کاری در گزارشگری مالی مزایایی دارد. که شاید از دیدگاه منتقدان پنهان مانده است(گلستانی و همکاران،۱۴۰۱: ۱۴۱).

۲

گرچه محافظه کاری به طور وسیعی بر ارزش دفتری خالص داراییها و سود خالص تاثیر می گذارد. ولی حسابداران اغلب بر شکل های شیوه های محدودی از محافظه کاری تمرکز می.نماید.

موارد ذیل از جمله روش های حسابداری محافظه گرانه می باشد : انتخاب روشهای استهلاک تسریعی در مقابل روش خط مستقیم سرمایه ای کردن با هزینه کردن فوری مخارج تحقیق و توسعه قاعده اقل بهای تمام شده و ارزش بازار در رابطه با موجودی کالا با این حال پژوهش های تجربی معمولاً بر ساختارهای محافظه کاری گسترده تری تکیه می کنند که منعکس کننده تاثیر انباشته انتخاب های حسابداری ،مدیران شامل عدم تقارن اطلاعاتی مفروضات و برآوردهای آنها نیز می باشد (فضلعلی، ۱۴۰۱: ۱۷-۱۸).

۳

باسو (۱۹۹۷) محافظه کاری را وجود درجه بالایی از اطمینان برای تشخیص اخبار خوب همچون سود در برابر تشخیص اخبار ید همچون زبان میداند در تفسیر ،وی اخبار بد در مقایسه با اخبار خوب سریع تر منعکس می.شود به عنوان نمونه می توان از ، شناسایی سریعتر زبانهای عملیاتی تحقق نیافته نسبت به سودهای عملیاتی تحقق نیافته نام .برد این عدم تقارن در شناسایی به تفاوتهای سیستماتیک بین دورههای اخبار بد و اخبار خوب در به موقع بودن سودها و دوام سودها منجر می شود. ( افکنده و حمید،۱۴۰۱: ۳۸۵).

۴

هیأت استانداردهای حسابداری مالی در سال ۱۹۸۰ محافظه کاری را این چنین تعریف نمود : محافظه کاری یک واکنش محتاطانه نسبت به شرایط ابهام است و سعی دارد ابهام و ریسکهای ذاتی موجود در موقعیتهای تجاری، به اندازه کافی مورد توجه واقع شوند و مراقبت لازم از آنها به عمل آید. یک تمایز بین محافظه کاری پایدار و موقت وجود دارد.

محافظه کاری پایدار به این معنی است که یک فعالیت خاص واحد تجاری ، مثلا سرمایه گذاری در یک علامت تجاری از طریق تبلیغات در تمامی دوره های مالی به یک نحو برخورد شود مثلا هزینه گردد که منجر به کمتر از واقع بیان کردن خالص دارایی ها در مقایسه با سرمایه ای کردن و باعث تاثیرات متنوع بر روی سود در طول زمان در مقایسه با سرمایه ای کردن  می گردد. محافظه کاری موقت اشاره به زمانی دارد که تغییرات برآوردهای حسابداری در طول زمان منجر به خلق ذخایری مخفی خارج از ترازنامه  یا ذخایر مازاد می گردد. ( افکنده و حمید،۱۴۰۱: ۳۸۵).

۵

دو نوع محافظه کاری منجر به ارائه کمتر از واقع ارزش های دفتری خالص دارایی ها نسبت به ارزش های اقتصادی آنها می شود. یکی از آنها توسط باسو (۱۹۹۷) به عنوان ” تمایل حسابداران در الزام درجه بالاتری از تایید پذیری برای شناسایی اخبار خوب نسبت به اخبار بد در صورتهای مالی تعریف می.شود. تایید پذیری ،نامتقارن به شناسایی به موقع زیانهای عملیاتی اقتصادی و عدم شناسایی به موقع سودهای عملیاتی اقتصادی منتهی میگردد.

قاعده اقل بهای تمام شده یا بازار و کاهش ارزش دارایی ها مثالهایی از این نوع محافظه کاری .است به وسیله شناسایی به موقع زیان ،عملیاتی سود گزارش شده در صورت سود (زیان)، موجب افزایش محتوای اطلاعاتی صورت سود (زیان) برای استفاده کننده گان علاقمند به ریسک های نامطلوب شرکت  از جمله اعتبار دهندگان می شود. در حالی که برای استفاده کنندگان علاقمند به پتانسیل توان های بالقوه افزاینده ،شرکت با افزایش محتوای اطلاعاتی همراه نیست این تاثیر بر صورت سود (زیان) از طریق رابطه سود باقی مانده به ترازنامه نیز منتقل می.گردد .کاهش ارزش داراییها بر اثر اخبار بد و عدم افزایش ارزش داراییها بر اثر اخبار خوب به ارائه کمتر از واقع مستمر خالص داراییها در ترازنامه منجر می شود( افکنده و حمید،۱۴۰۱: ۳۸۵).

محافظه کاری حسابداری

مفهوم محافظه کاری یکی از مشخصه های اصلی گزارشگری مالی است که یکی از قراردادهای مهم در گزارشگری مالی محسوب می شود، که باعث کاربرد احتیاط در تشخیص و سنجش درآمدها و داراییها می گردد.

محققان تاکنون تعاریف گوناگونی از محافظه کاری حسابداری ارائه داده اند ، برخی از آنها مانند باسو (۱۹۹۷) محافظه کاری حسابداری را اینچنین تعریف کرده است ” روشی که طبق آن ، در واکنش به اخبار بد ، شناسایی عایدات و خالص داراییها کاهش می یابد و این در حالی است که در واکنش به اخبار خوب شناسایی عایدات و خالص داراییها افزایش نمی یابد. مدیران و مالکان به طور طبیعی گرایش دارند که نسبت به واحد تجاری بیش از اندازه خوشبین باشند. این خوشبینی زیاد موجب می شود که دارایی ها و درآمد بیشتر بیان شود. محافظه کاری نوشداروی لازم برای این خوشبینی بیش از حد است(پاشاچلندر،۱۴۰۱: ۲۸۱-۲۸۲).

دیدگاه های محافظه کاری

سوال اساسی در رابطه با محافظه کاری این است که دلیل به کارگیری محافظه کاری چیست؟ و چه مزایایی برای شرکتها دارد؟ اندیشمندان حسابداری اغلب پاسخ سوالات ذکر شده را در قالب دیدگاه بیان کردند در ادامه به بیان این دیدگاه ها پرداخته میشود :

-قرادادهای بین شرکت و اشخاصی مانند مدیران و همچنین قراردادهایی که بین شرکت و طرفهای خارج از -شرکت وجود دارد دیدگاه قراردادی محافظه کاری؛

-دیدگاه دعاوی حقوقی دیدگاه حداقل سازی تعهدات سازمان؛

-دیدگاه تقاضای منظم محافظه کاری؛

ارتباط بین سود گزارش شده و مالیات دیدگاه مالیات محافظه کاری ارتباط بین سود گزارش شده و هزینه های سیاسی دیدگاه هزینه های سیاسی و محافظه کاری؛

۶

ارتباط بین رقابت در بازار و میزان اطلاعات گزارش شده دیدگاه رقابت در بازار واتس (۲۰۰۳) ریشه حسابداری محافظه کارانه در گزارشگری مالی را دلایل اقتصادی می داند. و چهار دیدگاه اول را عامل اتخاذ رویکرد محافظه کارانه می داند.  از نظر واتس (۲۰۰۳)، دیدگاه قراردادی سابقه طولانی در حسابداری دارد و قدمت آن از دیگر دیدگاه ها بیشتر است. در حالی که دیدگاه دعاوی حقوقی از سال ۱۹۶۰ میلادی و به دنبال افزایش دعاوی حقوقی سهامداران در آمریکا بوجود آمده است. دیدگاه مالیاتی از سال ۱۹۰۹ به دنبال تلاشهایی که واحدهای اقتصادی برای کمتر نشان دادن مالیات در امریکا انجام می دادند ارایه شد و دیدگاه تقاضای منظم محافظه کاری به دنبال الزامات کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ برای گزارشگری مالی به وجود آمد(گلستانی و همکاران،۱۴۰۱: ۱۴۱).

انواع محافظه کاری

در تحقیقات اخیر محافظه کاری را به دو نوع تقسیم کرده اند؛ نوع اول، محافظه کاری پیش رویدادی است که محافظه کاری مستقل از اخبار است و محافظه کاری نامشروط نیز نامیده میشود. این نوع محافظه کاری بیشتر بر روی ترازنامه اثر گذار بوده و از بکارگیری آن دسته از استانداردهای حسابداری ناشی می شود که سود را مستقل از اخبار اقتصادی ،جاری کاهش می دهند. برای مثال شناسایی بدون درنگ مخارج تحقیق و توسعه به عنوان هزینه حتی در صورتی که جریان های نقدی مورد انتظار آنها مثبت باشد. از این نوع است. نمونه دیگر مربوط به نحوه مستهلک کردن دارایی ها می باشد.

ادامه

نوع دیگری از محافظه کاری محافظه کاری پس رویدادی است که محافظه کاری وابسته به اخبار محافظه کاری مشروط و عدم تقارن زمانی سود نیز خوانده می.شود. این نوع محافظه کاری بیشتر بر روی صورت سود و زیان اثر گذار است بر اساس این نوع محافظه کاری در اثر اخبار ناخوشایند ارزش دفتری داراییها کاهش پیدا می کند در حالی برای افزایش ارزش دارایی ها به اخبار خوشایندی با قابلیت تأیید بسیار بیشتر نیاز است تعریف ارایه شده توسط باسو (۱۹۹۷) که محافظه کاری را به عنوان تأییدپذیری متفاوت برای شناسایی درآمدها و هزینه ها در نظر میگیرد، بیانگر محافظه کاری مشروط است(گلستانی و همکاران،۱۴۰۱: ۱۴۱).