مفهوم سلامت الکترونیک |مطالعات ISI و علمی و پژوهشی

مفهوم سلامت الکترونیک

مفهوم سلامت الکترونیک — تعداد صفحات: ۸ صفحه

مفهوم سلامت الکترونیک

مفهوم سلامت الکترونیکی ابزاری قدرتمند را برای ارتقای سلامت ارائه می‌دهد، اما سطح سواد سلامت کاربران در توانایی استفاده بهینه از برنامه‌های کاربردی سلامت الکترونیکی نقش مهمی دارد(شریف مقدم و همکاران، ۲۰۱۷).

مفهوم سلامت الکترونیکی از جمله حوزه‌های علوم میان‌رشته‌ای و مجموعه‌ای از فعالیتهای آموزشی و کاربردی است. در سلامت الکترونیک مهارت‌ها، ابزار و دانش حاصل از هم‌افزایی و تعامل میان علوم پزشکی، علوم رایانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده می شود. در سلامت الکترونیک راهکارهای لازم برای ارائه خدمات سلامت پیاده‌سازی و به کار گرفته می‌شود (نکوزاد و همکاران، ۱۳۹۸).

سواد سلامت ناکافی موجب افزایش ناکارآمدی مراقبت سلامت و هزینه‌های ناشی از آن می‌شود. باید تلاش شود تا از طریق برنامه‌های آموزشی، خدمات سلامت الکترونیکی به منظور افزایش سواد سلامت فردی در دسترس باشد. سواد سلامت الکترونیک به راحتی در دسترس افرادی که سواد سلامت پایین دارند، قرار گیرد(کیم و ایسکسی، ۲۰۱۷).

دلایل مفهوم سلامت الکترونیک

همچنین مفهوم سلامت الکترونیکی از موضوعات نسبتاً گسترده و شامل دیدگاه‌های متفاوت و رشته‌های علمی متعدد است. افرادی که در حیطه‌های علوم اجتماعی علاوه بر علاقه‌مندی، توانمندهای بالقوه‌ای درباره عوامل انسانی و اجتماعی دارند. انتخاب متخصصان مطلع در خصوص سواد سلامت الکترونیکی به عنوان جامعه مورد مطالعه به چند دلیل صورت گرفته است (نکوزاد و همکاران، ۱۳۹۸). این دلایل عبارتند از:

۱-نبود شفافیت در مفهوم سواد سلامت الکترونیکی.

۲-ابهام در ابعاد و مؤلفه‌های سواد سلامت الکترونیکی.

۳-با توجه به تجربه پژوهشگر نقصان سواد سلامت الکترونیکی.

۴- نبود الگویی مناسب برای زندگی سالم و بهداشتی در جامعه با توجه به رشد سریع فناوری‌های نوین.

سیستم‌های سلامت الکترونیکی

سیستم‌های سلامت الکترونیکی ایجادگر شبکه‌ای فراگیر برای تشریح مدیریت جامع اطلاعات سلامت است. این سیستم ها توسط نظامهای رایانه‌ای و همچنین تبادل آسان آن در میان مشتریان عرضه‌کنندگان، دولت ایجاد می شود. در کل سلامت الکترونیک به‌طور فزاینده‌ای به‌عنوان مفید‌ترین ابزار برای کیفیت، ایمنی و کارایی سیستم خدمات سلامت موردتوجه است. به کارگیری و ترکیب عوامل موثر بر سلامت الکترونیک منافع بیشتری در مورد مدیریت هزینه‌های سلامت، بهبود کیفیت مراقبت دارد (نقی پور و احمدی، ۱۳۹۶).

سلامت الکترونیکی مفهومی برگرفته از سواد سلامت، سواد سنتی و محاسباتی، سواد اطلاعاتی، سواد رسانه‌ای، سواد رایانه‌ای و سواد علمی است. سواد سلامت الکترونیکی نشان داد که کاربران به صورت بالقوه توانایی استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات را براساس تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر دانش را دارند (نتر و پروینیان، ۲۰۱۷). منظور از ارتقای سواد سلامت جامعه افزایش آگاهی، مسئولیت‌پذیری، توانمندی و شرکت ساختارمند و ارتقای سلامت را دارد(علمداری و علمداری، ۲۰۱۵).

سلامت الکترونیک به دلیل تأثیر بر نحوه تصمیم‌گیری اشخاص

سلامت الکترونیک به دلیل تأثیر بر نحوه تصمیم‌گیری اشخاص در خصوص سلامت، یکی از موضوعات مهم مدنظر سیاستگذاران برای ارتقای سطح سلامت جامعه و بالا بردن کیفیت ارائه خدمات بهداشتی درمانی است. سواد سلامت الکترونیک ناکافی تهدید جهانی به شمار می‌آید. آموزش سلامت الکترویک با هدف بالا بردن سطح سواد سلامت به مردم کمک می‌کند تا درباره سلامت خود تصمیم صحیح بگیرند. به نظر می‌رسد که سواد سلامت الکترونیکی در تصمیم‌گیری‌های بهداشتی نقش مفیدی در حمایت از سواد سلامت سنتی دارد. بر این اساس، توانایی جمع‌آوری و بازیافت و پردازش صحیح اطلاعات سلامت را به صورت آنلاین، سواد سلامت الکترونیکی گویند.(نکوزاد و همکاران، ۱۳۹۸).

نظریات محققین ایرانی در زمینه سلامت الکترونیک

سال ۱۳۹۹

پناهی و عباسی (۱۳۹۹). در نظریه خود ارتباط بین متغیر توسعه را با سلامت الکترونیک اثبات کردند. این محققین دریافتند که متغیر توسعه می تواند بر سطح سلامت الکترونیک اثرگذار باشد. همچنین آنها به این نتیجه رسیدند که وقتی سطح متغیر توسعه دچار تغییر شود. احتمال تغییر در سطح متغیر سلامت الکترونیک نیز وجود دارد.

عیوضی و سوهانی (۱۳۹۹). در نظریه خود اثبات کردند که سلامت الکترونیک می تواند تحت تاثیر بازاریابی اجتماعی، گردشگری سلامت و هوشمندی کسب و کار قرار گیرد. به عبارتی سلامت الکترونیک معمولا با تغییراتی که در متغیرهای بازاریابی اجتماعی، گردشگری سلامت و هوشمندی کسب و کار ایجاد می شود. تغییر می کند. پیشنهاد می شود. برای تغییر در سطح سلامت الکترونیک ابتدا سطوح مرتبط با متغیرهای بازاریابی اجتماعی، گردشگری سلامت و هوشمندی کسب و کار را تغییر داد.

سال ۱۳۹۸

البرزی و سالاری (۱۳۹۸). در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که متغیر سلامت الکترونیک از متغیرهای ارتقاء ایمنی و محیط زیست صنایع تاثیر می پذیرد. به این صورت که سطح تغییرات متغیرهای ارتقاء ایمنی و محیط زیست صنایع می تواند. در سطح سلامت الکترونیک تغییر ایجاد نماید. از سوی دیگر این مطالعه پیشنهاد کرد که برای بهبود در سطح سلامت الکترونیک به نظر می رسد. بهبودهایی در سطح متغیرهای ارتقاء ایمنی و محیط زیست می تواند مفید باشد.

عباسی و همکاران(۱۳۹۸).  در نظریه خود یک رابطه معنی دار بین سلامت الکترونیک و متغیرهای میزان ثبت صحیح و به موقع اطلاعات یافتند. به عبارتی این محققین اثبات کردند زمانی که سطح متغیرهای میزان ثبت صحیح و به موقع اطلاعات دچار تغییر می شود. آنگاه می توان انتظار داشت که سطح متغیر سلامت الکترونیک نیز دچار تغییر شود. همچنین متغیرهای میزان ثبت صحیح و به موقع اطلاعات می توانند. به گونه ای برنامه ریزی شوند که در جهت تقویت سلامت الکترونیک اقدام نمایند.

مؤذن رضا محله و پوربهران (۱۳۹۸).این استدلال را داشتند که تغییرات در سطح متغیر اینترنت اشیاء می تواند بر تغییر در سطح سلامت الکترونیک اثرگذار باشد. به عبارتی زمانی که سطح متغیر اینترنت اشیاء دچار بهبود شود. این انتظار وجود دارد که متغیر سلامت الکترونیک نیز تغییر کند. در صورتی که رابطه متغیر اینترنت اشیاء با متغیر سلامت الکترونیک همسو و همجهت باشد می توان انتظار داشت. که سطح متغیر سلامت الکترونیک با بهبود سطح متغیرهای ارایه شده در تحقیق، بهبود یابد.

سایر

مهدوی و همکاران (۱۳۹۸). اشاره کردند که سلامت الکترونیک تحت تاثیر متغیرهای دیگر در یک سازمان قرار می گیرد. زمانی که سطح متغیر آسیبهای حوزه سلامت در سازمان تغییر می کند. آنگاه سطح متغیر سلامت الکترونیک نیز تغییر می کند. همچنین متغیر آسیبهای حوزه سلامت اثرگذاری خود را بر روی متغیر سلامت الکترونیک براساس همسو بودن یا ناهمسو بودن اعمال می کند. زمانی که نتایج مطالعه نشان دهد، متغیر آسیبهای حوزه سلامت ارتباط همسویی را با متغیر سلامت الکترونیک دارد.آنگاه می توان گفت که تغییرات آنها سبب تغیرات مثبت در سطح سلامت الکترونیک می شود.

احمدی جشفقانی و همکاران (۱۳۹۸). در مطالعه خود ارتباط متغیرهای خدمات الکترونیک و سلامت الکترونیک را تحت آزمون قرار دادند. آنها نشان دادند که متغیر سلامت الکترونیک در نهایت تحت تغییر متغیر خدمات الکترونیک می تواند تغییر نماید. این تغییر با توجه به نتایج حاصل از تحقیق می تواند هم جهت یا غیر همجهت باشد. زمانی که سطح متغیر خدمات الکترونیک در سازمان هم جهت با سلامت الکترونیک باشد، می توان انتظار داشت. که با افزایش سطح آنها سطح متغیر سلامت الکترونیک نیز بهبود یابد. و با کاهش سطح آنها سطح متغیر سلامت الکترونیک کاهش یابد.

سال ۱۳۹۶

انصاری و همکاران (۱۳۹۶). متغیرهای رایانش ابری و توانمند سازی را در ارتباط با سلامت الکترونیک مورد بررسی قرار دادند. این محققین دریافتند که متغیرهای رایانش ابری و توانمند سازی معمولا می توانند بر سطح سلامت الکترونیک اثرگذار باشند. به این صورت که با تغییر در سطح رایانش ابری و توانمند سازی می توان انتظار داشت که سطح متغیر سلامت الکترونیک نیز دچار تغییر شود. همچنین این محققین اثبات کردند که سلامت الکترونیک در نهایت با تاثیر پذیری از متغیرهای رایانش ابری و توانمند سازی می تواند تغییراتی را ایجاد نماید

مخملی و همکاران (۱۳۹۶). اثبات کردند که سلامت الکترونیک با متغیر هزینه یابی فعالیت های زمان گرا ارتباط دارد.  این محققین اثبات کردند زمانی که متغیر هزینه یابی فعالیت های زمان گرا دچار تغییر شوند. به دلیل ارتباط با متغیر سلامت الکترونیک آن را نیز دچار تغییر خواهند کرد. معمولا اثرات متغیر هزینه یابی فعالیت های زمان گرا بر سلامت الکترونیک هم جهت بوده و سبب تقویت سلامت الکترونیک می شود.

استعلاجی و طالبی (۱۳۹۶). در بررسی اثر متغیرهای سازمانی در سلامت الکترونیک دریافتند که معمولا سلامت الکترونیک می تواند تحت تاثیر متغیرهای توسعه پایدار شهری و بانکداری الکترونیک قرار گیرد. به صورتی که افزایش یا کاهش در سطح متغیرهای توسعه پایدار شهری و بانکداری الکترونیک معمولا سبب تغییر در سطح سلامت الکترونیک می شود. اگر این تغییرات همسو باشد با افزایش در مقدار متغیرهای اعلام شده معمولا سطح سلامت الکترونیک نیز افزایش می یابد. اگر ارتباط بین متغیرها ناهمسو باشد آنگاه با افزایش متغیرهای مورد بررسی، سطح سلامت الکترونیک کاهش خواهد یافت.

سال ۱۳۹۵

کاردان مقدم و سلطانی مقدم (۱۳۹۵). اثبات کردند که متغیر رایانش ابری می تواند سلامت الکترونیک را تغییر دهد. زمانی که متغیر رایانش ابری مورد آزمون این محققین قرار گرفتند. توانستند سبب تغییراتی در سطح عملکرد کارکنان سازمان شوند. به عبارتی این محققین اثبات کردند که متغیر رایانش ابری و متغیر سلامت الکترونیک با یکدیگر مرتبط هستند.

کیا و فتوحی کندلجی (۱۳۹۵). اثبات کردند که متغیرهای آموزش الکترونیک و ارتقای سطح آگاهی کاربران بر سلامت الکترونیک اثرگذار هستند. این محققین اثبات کردند که متغیرهای آموزش الکترونیک و ارتقای سطح آگاهی کاربران می توانند. بر میزان سلامت الکترونیک اثرگذار باشند. همچنین ارتباط متغیر سلامت الکترونیک با متغیرهای آموزش الکترونیک و ارتقای سطح آگاهی کاربران  در سازمان ممکن است همسو و یا غیر همسو باشد. این موضوع با توجه به نمونه آماری و ماهیت سازمانی که مورد بررسی قرار گرفته است. ممکن است متفاوت باشد. اما در کل این محققین استدلال کردند. که با تغییر در سطح متغیرهای آموزش الکترونیک و ارتقای سطح آگاهی کاربران می توان شاهد تغییر در سطح متغیر سلامت الکترونیک بود.

سال ۱۳۹۴

یعقوبی و یوسفی طبس (۱۳۹۴). سلامت الکترونیک را در ارتباط با متغیرهای سلامت نظام اداری و توسعه مورد آزمون قرار دادند. استدلال آنها بر این بود متغیر سلامت الکترونیک با متغیرهای سلامت نظام اداری و توسعه در ارتباط است. یا به عبارتی این محققین استدلال کردند که متغیر سازمانی ممکن است . تحت تاثیر متغیرهای سلامت نظام اداری و توسعه قرار گیرد و با تغییر در سطح این متغیرها، سطح آن دچار تغییر شود.

سال ۱۳۹۳

باب الحوائجی و همکاران (۱۳۹۳). در مطالعه خود به اثبات رابطه بین سلامت الکترونیک و متغیر نیازهای اطلاعاتی پرداخت. این محققین نشان دادند. که در فرایند آزمون فرضیه های خود یک رابطه معنی دار بین متغیر سلامت الکترونیک و متغیر نیازهای اطلاعاتی به وجود آمد. به عبارت دیگر این محققین اثبات کردند که متغیر نیازهای اطلاعاتی با سلامت الکترونیک در ارتباط است و یا بر آن تاثیر خواهد داشت.

سال ۱۳۹۲

عباسی و همکاران (۱۳۹۲). اثبات کردند که سلامت الکترونیک تحت تاثیر متغیر فرایند قانونگذاری قرار می گیرد.  به عبارتی متغیر فرایند قانونگذاری می توانند بر سلامت الکترونیک اثرگذار باشند. این محققین پیشنهاد دادند که برای تغییر در سطح سلامت الکترونیک بهتر است سطح متغیر فرایند قانونگذاری دچار تغییر شود.

منابع