زنجیره تامین سبز | مبانی نظری مطالعات ISI

زنجیره تامین سبز

زنجیره تامین سبز |تعداد صفحات: ۶ صفحه

مفهوم زنجیره تامین سبز

مدیریت زنجیره تامین سبز به عنوان راهی برای کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی صنایع در سراسر جهان توجه روزافزونی را به خود جلب می کند. با این حال، با توجه به شرایط اقتصاد نوظهوری مانند این متغیر هنوز در ابتدای راه است. این مفهوم به طور گسترده در صنعت مورد استقبال قرار نگرفته است. بنابراین موانعی که مانع پذیرش آن در زمینه اقتصاد نوظهور می‌شوند، نیازمند بررسی جامع است. مهم‌ترین مانع برای مدیریت زنجیره تامین سبز تقاضای کم از سوی مشتریان و محدودیت مالی ناشی از سود مالی اندک کوتاه‌مدت برای کسب‌وکارها است. فقدان مقررات دولتی نیز مانعی است که معمولاً در اتخاذ طرح‌های زنجیره تامین سبز شرکت با آن مواجه است(تامپا و همکاران، ۲۰۱۹: ۱).

ادامه

خرید سبز، تولید سبز، توزیع سبز، بسته بندی سبز، بازاریابی سبز، آموزش محیط زیست معمولا از زنجیره تامین سبز تاثیر می پذیرند. همچنین مدیریت محیط زیست داخلی و بازیابی سرمایه گذاری نیز از متغیرهای تاثیرپذیر از زنجیره تامین سبز هستند. همچنین رابطه مثبتی بین عملکرد پایداری و مدیریت زنجیره تامین سبز وجود دارد. این مقاله درک رابطه بین ابعاد مختلف مدیریت زنجیره تامین سبز و عامل عملکرد پایداری را افزایش می‌دهد. اثرات ابعاد کاربردهای مدیریت زنجیره تامین سبز بر عملکرد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی اثرگذار است(کانکای و سنزن، ۲۰۱۸: ۱).

تحقیقات در مورد محرک‌ها یا تجزیه و تحلیل موانع مدیریت زنجیره تامین سبز روند رو به کاهشی را نشان می‌دهد. در حالی که روند رو به رشدی در استفاده از مدل‌های بهینه‌سازی ریاضی برای افزایش تصمیم‌گیری در تعقیب عملکرد زیست‌محیطی وجود دارد. اگرچه مفهوم مدیریت زنجیره تامین سبز از ابتدای قرن بیستم در میان دانشگاهیان محبوبیت پیدا کرد.

رشد شدید در خصوص این متغیر انتشارات در این زمینه را پس از سال ۲۰۱۰ تا کنون نشان می دهد(تسینگ و همکاران، ۲۰۱۹: ۱۴۵). این متغیر پتانسیل یک رویکرد سیستمی را برای تسهیل تحول بخش های صنعتی ارائه می دهد. مدیریت ارتباط با مشتری به طور مستقیم و مثبت با شیوه های این متغیر مرتبط هستند. روش‌های مدیریت ارتباط با مشتری و زنجیره تأمین سبز مکمل یکدیگر هستند، زیرا در مجموع تأثیر بیشتری بر عملکرد زیست‌محیطی نسبت به اجرای جداگانه دارند(گرین و همکاران، ۲۰۱۸: ۱).

ادامه

یادگیری دیجیتال به عنوان تعدیل کننده فرآیند این متغیر معرفی می شود. استفاده از این فناوری تأثیر قابل‌توجهی بر یکپارچه‌سازی فرآیندهای محیطی و همکاری این متغیر دارد. یکپارچه‌سازی فرآیندهای زیست‌محیطی و همکاری این متغیر تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد زیست‌محیطی دارند. مدیریت هوش مصنوعی در این حالت برای حمایت از فرآیندهای عرضه سبز و افزایش عملکرد زیست‌محیطی کمک می‌کند(بنزیدیا و همکاران، ۲۰۲۱: ۱).

از منظر زنجیره تامین، نگهداری منابع محیط زیستی یک موضوع لجستیک است. زنجیره یک فرآیند از استراتژی های لجستیکی می باشد. در شرکت های بزرگ این موضوع از اهمیت بالایی برای این متغیر برخوردار است. محصول/خدمت به مشتریانش و تحویل نهایی از جمله مهمترین الگوهای این متغیر می باشد. این متغیر یک شبکه با تامین کنندگان مختلف برای به دست آوردن مزیت رقابتی می باشد. استراتژی لجستیکی به طور خاص برای شرکت های بزرگ در جهت بهبود مدیریت این شرکت ها به کار گرفته می شود(سوریانتو  و همکاران، ۲۰۱۸: ۳۱۶).

ادامه

بازیگران زنجیره تامین در صنایع با آلاینده‌های فشرده، انگیزه‌ای برای بهبود سبز مناسب ندارند. زیرا سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای نوآوری و بهبود فرآیند مورد نیاز است. از طریق هماهنگی می توان به عملکرد بالای زنجیره تامین سبز دست یافت و بهبودهای سبز و ترجیحات سبز مشتری را در نظر گرفت. قرارداد پیشنهادی مدیریت زنجیره تامین سبز می‌تواند به بهینه‌سازی زنجیره تامین جهانی و کمک به دستیابی به بهبود سبز کمک کند.

درجه بهینه بهبود سبز تحت تأثیر سرمایه‌گذاری فناوری سبز، مداخله دولت و تقاضای اضافی ترجیحات سبز مشتری قرار دارد. مداخله قوی‌تر دولت ممکن است همیشه به بهبود سبز بیشتر منجر نشود و دولت باید در سناریوی هزینه سرمایه‌گذاری سبز بالا از مالیات به یارانه تغییر مسیر دهد. دولت می تواند از فناوری های سبز کم هزینه بهره مند شود. مداخله دولت به طور برنامه ریزی شده می تواند عملکرد زنجیره تامین را افزایش دهد و به دستیابی به اهداف پایدار کمک کند(ژانگ و یوسف، ۲۰۲۰: ۱).

مدیریت زنجیره تامین پایدار به یک محرک مهم برای عملکرد کسب و کار تبدیل شده است. بنابراین درک ماهیت احتمالی چگونگی بهبود عملکرد در این زمینه یک وظیفه حیاتی برای مدیریت است. اثرات تعدیل کننده دو روش اکو مرکزیت و قابلیت ردیابی زنجیره تامین – بر عملکرد هزینه های زیست محیطی و عملیاتی یک شرکت اثرگذار است.

شیوه های این متغیر با بهبود عملکرد محیطی و مبتنی بر هزینه همراه است. علاوه بر این، سطوح بالاتر بوم‌مرکزی و قابلیت ردیابی زنجیره تامین با روابط قوی‌تر بین شیوه‌های این متغیر همراه است. این گزینه ها به عملکرد هزینه مرتبط است. سطوح بالای ردیابی زنجیره تامین به طور منفی به شیوه های مدیریت این متغیر و عملکرد زیست محیطی را تعدیل می کند(کویسنس و همکاران، ۲۰۱۹: ۱).

ادامه

سطح فزاینده توجه به گرمایش جهانی، کاهش منابع تجدیدناپذیر و آلودگی، شرکت‌های تولیدی را به اجرای طرح‌های پایدار و به‌ویژه سبز در زنجیره‌های تامین خود می‌طلبد. برخی از محرک ها به شدت بر روابط بین رانندگان-عملکردها و شیوه ها-عملکرد تأثیر می گذارند. نقش محرک‌های خاص در اجرای شیوه‌های این متغیر و سطح عملکرد قابل دست‌یابی به لطف پذیرش مجموعه‌ای الهام گرفته باشند، جالب باشد. از شیوه های سبز در مورد تأثیر آکادمیک، این موضوع برای اولین بار در تلاشی یک دیدگاه جامع مورد بررسی قرار گرفته است(میچلی و همکاران، ۲۰۲۰: ۱).

این متغیر یکپارچه سازی منافع اقتصادی و زیست محیطی را از طریق تولید سبز، گردش سبز و لجستیک معکوس محقق می کند. ویژگی‌های شبکه این متغیر می‌تواند برخی از شرکت‌ها را تشویق کند تا رفتار «رایگان سواری» را نشان دهند. این کار بدون اینکه تمایلی به کاهش مستقیم انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته باشند ایجاد می شود.

مجموع مزایای کاهش انتشار مشارکتی و یارانه‌های دولتی بیشتر از مجموع هزینه‌های ورودی کاهش انتشار مشارکتی برای این متغیر است. درآمد حاصل از کاهش مشارکتی در انتشار، درآمد اصلی شرکت، درآمد ناشی از کاهش یک‌جانبه نسبت افزایش انتشار از گزینه های مدیریت این متغیر می باشد. هر چه این مقادیر یارانه های دولتی بیشتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که تامین کنندگان سبز و تولیدکنندگان سبز کاهش مشارکتی در انتشار گازهای گلخانه ای را انتخاب کنند(لئو و همکاران، ۲۰۲۲: ۱).

ادامه

هم افزایی بین نوآوری‌های فرآیند، شیوه‌های سبز نقش مهمی در بهبود عملکرد مدیریت زنجیره تامین سبز دارند. شیوه‌های ناب مانند کاهش زمان راه‌اندازی، تولید سلولی، و حذف ضایعات می‌توانند به طور قابل‌توجهی به بهبود عملکرد مدیریت زنجیره عملکرد سبز کمک کنند. طراحی زیست محیطی، ارزیابی چرخه عمر، تولید سبز، لجستیک معکوس، و مدیریت زباله به طور قابل توجهی تحت تاثیر مدیریت زنجیره تامین سبز قرار دارند.

نوآوری فرآیند، اثری را تقویت می‌کند که به شیوه‌های ناب و سبز کمک می‌کند تا نرخ بازدهی بالاتری برای مدیریت زنجیره تامین سبز ایجاد نماید. سه بعد پایداری (زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی)، ناب، فرآیند نوآوری و پارادایم‌های سبز از گزینه های مدیریت زنجیره تامین سبز است(چرافی و همکاران، ۲۰۱۸: ۷۹).

با گسترش آگاهی دولت های جهان در مورد مسائل زیست محیطی، ایده حفاظت از محیط زیست در زنجیره تامین آغاز شده است. نقش دولت در مدیریت زنجیره تامین سبز به ویژه مهم شده است. دولت به دنبال مزایای اجتماعی است و برای اقلام سبز یارانه و برای اقلام غیرسبز مالیات تعیین می کند. با استفاده از یک مدل متمرکز و غیرمتمرکز، دو مورد دخالت دولت و عدم دخالت دولت با اولویت سبز مشتری تحلیل می‌شود.

یارانه دولت بر محصولات سبز و سیاست مالیاتی در محصولات غیرسبز می‌تواند بر سودآوری اعضای زنجیره تامین تأثیر بگذارد. یافته‌های تحقیق می‌تواند تجربیات ارزشمندی را در اختیار اعضای زنجیره تامین قرار دهد تا با افزایش رقابت بازار اقلام سبز و غیرسبز، انتخاب‌های بهینه را با و بدون دخالت دولت حل و فصل کنند. در میان ساختار دو قطبی رقابتی، مدل متمرکز سود بیشتری به همراه دارد و منجر به تولید اقلام دوستدار محیط زیست می شود(بارمن، ۲۰۲۱: ۱).

ادامه

سازمان‌های دولتی به تولیدکنندگان مشوق‌هایی برای پذیرش فناوری‌های سبز به روش‌های مختلف ارائه می‌کنند. اهداف رفاه اجتماعی دولت مهمترین دلیل گرایش به مدیریت زنجیره تامین سبز می باشد. سطح سبز شدن و سود خرده فروش در تصمیم خرید تک دوره ای مهمترین مولفه های اثرگذار بر مدیریت زنجیره تامین سبز می باشد. زمانی که تولیدکننده آستانه پیش‌بینی‌شده‌ای را برای سطح سبز کردن تعیین می‌کند، اعضای زنجیره تأمین سود بیشتری را تحت سیاست تشویقی به دست می آورند.

در این حالت شرکت هایی که از مدیریت زنجیره تامین استفاده می کنند برای هر واحد محصول دریافت می‌کنند. زیرا قیمت فروش پایین‌تر، مازاد مصرف‌کننده بیشتر و بهبود محیط‌زیست در مقایسه با سیاست تشویقی می باشد. سطح سبز شدن در سیاست تشویقی در کل سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه اثرگذار است. این کار مدیریت زنجیره تامین سبز را بهبود می دهد. اعضای زنجیره تامین می توانند با اهداف پایدار خود سازش کنند تا در صورت وجود مشوق ها، سود بیشتری دریافت کنند(نیلسون و همکاران، ۲۰۱۹: ۱).

ارزیابی شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین سبز یک مشکل تصمیم‌گیری چند معیاره است. بررسی عدم قطعیت ارزیابی شیوه های مدیریت زنجیره تامین سبز در یک محیط فازی به یک موضوع اصلی برای کارخانجات تبدیل شده است. سهم و مزیت اصلی مدیریت زنجیره تامین سبز به تصمیم گیری های مناسب برای شرکت باز می گردد. دولت ها با ایجاد مشوق های مالیاتی و یارانه ای سبب می شوند که گزاره های مدیریت زنجیره تامین سبز بهبود یابد(دنگ و جیانگ، ۲۰۱۹: ۱).

ادامه

صنعت به اندازه کافی به شیوه های زنجیره تامین سبز مورد توجه قرار نداده است. محرک ها، توانمندسازها و موانع مختلف برای اتخاذ شیوه های زنجیره تامین سبز از مهمترین گزینه های صنعت است. انطباق شیوه های زنجیره تامین سبز در نهایت، این محرک ها، توانمندسازها را بهبود می دهد. نظریه نهادی، نظریه پیچیدگی، نظریه نوسازی بوم‌شناختی، دیدگاه مبتنی بر منابع و نظریه وابستگی از گزینه های مدیریت زنجیره تامین سبز می باشد.

اتخاذ تصمیمات آگاهانه، سیستماتیک و کارآمدتر از گزاره های مهم برای این متغیر می باشد. شیوه های زنجیره تامین پایدار از گزاره های مرتبط با این متغیر می باشد. پروژه های ساخت و ساز / سیاست گذاران مهمترین گزینه های این متغیر می باشد. ساختار اولویت محرک ها، توانمندسازها و موانع زیست محیطی تولید نیز از گزاره های این متغیر می باشد(موجومدر و سینق، ۲۰۲۱: ۱).

تاثیر این متغیر بر عملکرد زیست محیطی (EP)، عملکرد عملیاتی (OP) و عملکرد تجاری قابل بررسی می باشد. اثرات میانجی محیطی و OP بر رابطه بین این متغیر و عملکرد تجاری قابل بررسی می باشد. نتایج نشان داد که این متغیر به طور مثبت و معناداری بر عملکرد زیست محیطی و عملکرد عملیاتی تأثیر می گذارد.

اثر کلی این متغیر بر عملکرد کسب و کار مثبت و معنادار است. اثر مستقیم این متغیر بر عملکرد تجاری منفی، اما ناچیز است. بنابراین، کل اثر مثبت این متغیر بر عملکرد تجاری غیرمستقیم است. این اثرات به طور کامل از طریق عملکرد زیست میحطی و عملکرد عملیاتی ایجاد می شود (عبدالله و قوایین، ۲۰۱۹: ۱).

ادامه

در اقتصاد دایره ای، این متغیر بهینه سازی منابع را ارائه می دهد و به عنوان راه حلی برای حل مشکلات زیست محیطی به کار می رود. این موضوع  به عنوان الگوهای مصرف در کل زنجیره تامین دیده می شود. اجرای مدیریت زنجیره تامین و ارزیابی عملکرد برای بقا در یک محیط رقابتی فزاینده نسبتا مهم است. در چارچوب اقتصاد دایره ای؛ شرکت هایی که هدفشان بهبود مدیریت زنجیره تامین است باید به طور مداوم بر عملکرد خود نظارت داشته باشند.

به منظور ادغام مفهوم اقتصاد دایره ای در مدیریت زنجیره تامین، باید به تعادل مطلوبی از شاخص های عملکرد محیطی، اقتصادی، لجستیکی، سازمانی و بازاریابی دست یافت. این شاخص ها به طور جداگانه از نظر ارزیابی عملکرد مدیریت زنجیره تامین سبز مورد بررسی قرار گرفتند. بنابراین برای دستیابی به این تعادل بهینه، ارزیابی این شاخص های مختلف ضروری است(کازانکوگلو و همکاران، ۲۰۱۸: ۱).

مبانی نظری زنجیره تامین سبز

هیان و همکاران در سال ۲۰۲۱ در نظریه خود ارتباط بین متغیرهای نوآوری، تصمیم گیری و این متغیر را اثبات کردند. این محققین دریافتند که متغیرهای نوآوری و تصمیم گیری می توانند. بر سطح این متغیر اثرگذار باشند. همچنین آنها به این نتیجه رسیدند که وقتی سطح متغیرهای نوآوری و تصمیم گیری دچار تغییر شود. احتمال تغییر در سطح متغیر این متغیر نیز وجود دارد.

حیدری و همکاران در سال ۲۰۲۱ در نظریه خود اثبات کردند که زنجیره تأمین سبز می تواند تحت تاثیر تعادل قیمت و آگاهی مصرف کننده قرار گیرد. به عبارتی این متغیر معمولا با تغییراتی که در متغیرهای تعادل قیمت و آگاهی مصرف کننده ایجاد می شود. دچار تغییر می شود. زمانی که سازمان در نظر داشته باشه سطح این متغیر را تغییر دهد. پیشنهاد می شود که ابتدا سطوح مرتبط با متغیرهای تعادل قیمت و آگاهی مصرف کننده را تغییر دهد.

زنجیره تامین سبز

کتسیس و چن در سال ۲۰۲۱ در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که متغیر این متغیر از متغیرهای بهبود تولید و تعهد مدیریت تاثیر می پذیرد. به این صورت که سطح تغییرات متغیرهای بهبود تولید و تعهد مدیریت می تواند در سطح این متغیر تغییر ایجاد نماید. از سوی دیگر این مطالعه پیشنهاد کرد که برای بهبود در سطح این متغیر به نظر می رسد بهبودهایی در سطح متغیرهای بهبود تولید و تعهد مدیریت می تواند مفید باشد.

کوین تانا و همکاران در سال ۲۰۲۱ در نظریه خود یک رابطه معنی دار بین این متغیر و متغیرهای افزایش شهرت و بازاریابی یافتند. به عبارتی این محققین اثبات کردند زمانی که سطح متغیرهای افزایش شهرت و بازاریابی دچار تغییر می شود، آنگاه می توان انتظار داشت که سطح متغیر این متغیر نیز دچار تغییر شود. همچنین زمانی که متغیرهای افزایش شهرت و بازاریابی می توانند به گونه ای برنامه ریزی شوند که در جهت تقویت این متغیر اقدام نمایند.

منابع

Kazancoglu, Y., Kazancoglu, I., & Sagnak, M. (2018). A new holistic conceptual framework for green supply chain management performance assessment based on circular economy. Journal of cleaner production, ۱۹۵, ۱۲۸۲-۱۲۹۹.

Haiyun, C., Zhixiong, H., Yüksel, S., & Dinçer, H. (2021). Analysis of the innovation strategies for green supply chain management in the energy industry using the QFD-based hybrid interval valued intuitionistic fuzzy decision approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 143, 110844.

Heydari, J., Govindan, K., & Basiri, Z. (2021). Balancing price and green quality in presence of consumer environmental awareness: a green supply chain coordination approach. International Journal of Production Research, 59(7), 1957-1975.

Kitsis, A. M., & Chen, I. J. (2021). Do stakeholder pressures influence green supply chain Practices? Exploring the mediating role of top management commitment. Journal of Cleaner Production, 316, 128258.