طرحواره های ناسازگار اولیه | مبانی نظری و ادبیات تحقیق

طرحواره های ناسازگار اولیه

طرحواره های ناسازگار اولیه— تعداد صفحات: ۵.۵ صفحه

این مفهوم  ادراکات هیجانها، افکار و رفتارهای غلط و ناکارآمد تولید می کنند. طرحواره ها بر نحوه ی تفسیر رویدادها تأثیر می گذارند، فرد تجاربش را از دریچه ی منفی طرحواره ها میبیند، به طور انتخابی به اطلاعات تأیید کننده ی طرحواره ها توجه می کند و اطلاعات متعارض با آن را نادیده می گیرد. یکی از مفاهیم مهم در زمینه روانشناسی مفهوم سلطه گری است. سلطه گری مجموعه ای از قید و بندها و محدودیتهای مرتبط به هم می باشد. این مفهوم با کم بینی محدود کردن و شکل دادن مردم، شرایط فرمان برداری و اطاعت از دیگران را فراهم می آورد سلطه گری به عنوان تجربه ای از الگوهای غالب از عقاید یا ساختارها منشأ گرفته است و با تمییز قائل شدن، هنجار نمایی و تداوم بخشیدن به مناسبات نابرابر و جزمیات نقش در درون نظام اجتماعی صورت می گیرد(صلاحیان و همکاران، ۱۳۹۹).

طرحواره های ناسازگار اولیه

طرحواره های ناسازگار اولیه در هسته مرکزی اختلال های شخصیت قرار دارند و آسیب پذیری ویژه ای را برای انواع آشفتگی های روان شناختی و آسیب شناسی شخصیت ایجاد می کنند و الگوهای گسترده و فراگیر متشکل از خاطره ها، هیجانها، شناختها و احساس های بدنی مرتبط با خود و دیگران هستند. مشخص می شود که تأثیر طرح واره های ناسازگار بر شکل گیری صفت های اختلال های شخصیت در سنین مختلف شناخته.

بنابراین، آگاهی از این آسیب ها بر اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر می افزاید. با مروری بر پیشینه پژوهش شاید بتوان گفت که سبکهای والدگری می توانند سازه های شناختی به ویژه طرحواره های ناسازگار را رقم بزنند. این طرحواره ها احتمالا عامل مهمی در رشد شخصیت هستند (ضابطی و جعفری، ۱۳۹۷: ۲۸۸).

برخی از این طرحواره ها به ویژه آنهایی که در نتیجه تجارب ناگوار دوران کودکی شکل می گیرند ممکن است هسته اصلی اختلال شخصیت، و بسیاری از اختلالات روانشناختی باشند (اورکی و همکاران، ۱۳۹۷: ۳۸).

طرحواره های ناسازگار اولیه

پژوهش ها نشان داده است که طرح واره های ناسازگار اولیه در انتخاب همسر و در روابط اجتماعی با جنس دیگر نقش مهمی ایفا می کنند. داشتن طرحواره های ناسازگار اولیه پیش بینی کننده ناسازگاری بین فردی است. افراد مطابق با طرحواره هایی که دارند جذب کسانی می شوند که طرحواره های آنها شبیه به خودشان باشند و بتوانند طرحواره های آنها را فعال سازند که به این فرایند جذابیت طرحواره ای گفته می شود.

برانگیختن طرحواره ها باعث ایجاد جذابیت جنسی در روابط عاشقانه می شود و گاهی مشکلات ارتباطی زوجین بیشتر از آن که به روابط فعلی آنها با همسرانشان مربوط شود، در واقع بخشی از سبک زندگی آنهاست (هدایت و همکاران، ۱۳۹۸: ۱۵۷).

این مفهوم نخستین بار به وسیله یانگ و همکاران (۱۹۹۰)، در قالب یک درمان یکپارچه که غالبا مبتنی بر ایجاد مفهوم می باشد معرفی شد. طرحواره ی درمانی اصول اساسی مکتب شناختیرفتاری، نظریه دلبستگی، گشتالت، روابط ابژه، ساختارگرایی و روان تحلیل گری را در چارچوب یک مدل درمانی در هم آمیخته است. طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان باورهای پایدار، شبه صفت و مقاوم در برابر تغییر در رابطه با خود شخص و جهان، در نظر گرفته می شود که ریشه در تجارب دوران کودکی فرد دوانیده است. برخی از طرحواره های ناسازگار اولیه در افراد با بدریخت انگاری بدن با احتمال بیشتری نمود پیدا می کند (دهستانی و همکاران،۱۳۹۷: ۴۹).

طرحواره های ناسازگار اولیه

یکی از موضوعاتی که باعث تعارض دائمی در فضای خانواده می شود، طرحواره ها می باشد. مطابق پژوهش های انجام شده، طرحواره ها در حیطه های مختلف زندگی تأثیر می گذارند. و یکی از این حیطه ها، زندگی زناشویی است. طرحواره های ناسازگار اولیه به ریشه اعتقادات منفی عمیق در مورد خود، دیگران و جهان اشاره دارند که ممکن است در طی سال های اول زندگی پرورش یافته باشد.

طرحواره های ناسازگار اولیه همیشه خود را در خلال یک رابطه نشان می دهند و تأثیر بسزایی در ارتباطات دارد. اغلب، ماهیت ناسازگار طرحواره ها وقتی ظهور می کند که افراد در زندگی کرد و در تعامل با دیگران به ویژه رابطه زناشویی به گونه ای رفتار می کنند که طرحواره های آنها تأیید شرند (شیخ هادی سیروئی و همکاران، ۱۳۹۷: ۳۸). طرحواره ها شامل رفتار افراد نمی شوند، بلکه رفتار بخشی از پاسخ های مقابله ای است که از طرحواره ها نشأت می گیرد. به عقیده یانگ ریشه های تحولی طرحواره ها را باید در ارضا نشدن درست نیازهای هیجانی اساسی دوران کودکی جست و جو کرد.

این نیازهای اساسی عبارت اند از: نیاز به دلبستگی ایمن به دیگران؛ نیاز به خودگردانی، کفایت و هویت؛ آزادی در بیان نیازها و هیجان های سالم و نیاز به خودانگیختگی و تفریح نیاز به محدودیت های واقع بینانه و خویشتن داری. یانگ تأکید می کند که در نحوه برآورده شدن این نیازها و به عبارت دیگر شکل گیری طرحواره ها، علاوه بر نقش مهم خانواده، مزاج هیجانی کودک که مادرزادی است و شامل ویژگی هایی مانند بازیگوشی / تحریک پذیری، پایداری / بی ثباتی و خونسردی اضطراب می شود، نیز تأثیر دارد. در پژوهش های بسیاری نقش طرحواره ها حوزه روابط بین فردی بررسی شده است (شیخ هادی سیروئی و همکاران، ۱۳۹۷: ۳۹).

طرحواره های ناسازگار اولیه

طرحواره های ناسازگار اولیه، الگوهای هیجانی و شناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل می گیرند و در مسیر زندگی تداوم می یابند. همانگونه که از این تعریف می توان فهمید، طرحواره ها شامل رفتار افراد نمی شوند، بلکه رفتار بخشی از پاسخ های مقابله ای است که از طرحواره ها نشأت می گیرد. آشفتگی های فکری و شناخت های ناکارآمد از ویژگی های افراد دارای طرحواره های ناسازگار می باشد. پاسخ ها و سبک های مقابله ای ناسازگاری را به وجود می آورند تا مجبور نشوند هیجان های شدید و استیصال کننده را تجربه کنند؛ این کار معمولا منجر به تداوم طرحواره ها می شود  (توکلی میرکی و محمدی، ۱۳۹۷: ۷۱).

طرحواره های ناسازگار اولیه، الگوهای هیجانی و شناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل می گیرند و در مسیر زندگی تداوم می یابند. همان گونه که از این تعریف می توان فهمید، طرحواره ها شامل رفتار افراد نمی شوند، بلکه رفتار بخشی از پاسخ های مقابله ای است که از طرحواره ها نشأت می گیرد. طرحواره های ناسازگار اولیه، یکی از عواملی است که می تواند در رضایت مندی از ازدواج تأثیر گذار باشد. این طرحواره ها می توانند بر درک فرد از موقعیت های گوناگون نظیر، اختلال جنسی تأثیر بگذارند و از عوامل سبب شناختی مهم در گرایش به رفتارهای پرخطر به شمار می روند (مامی و صفرنیا، ۱۳۹۷: ۷۷).

ادامه

به طور کلی طرحواره به عنوان ساختاره، قالب یا چهار چوب خطرات، هیجانها، شناخت و احساسات بدنی پایدار و ماندگار در دوران کودکی بیان می گردد. که به سازگاری فرد با خانواده یا محیطش کمک و پاسخ فرد به رخدادهای محیطی را کنترل می کنند (ذبیح اله زاده و همکاران، ۱۳۹۸: ۹۴).

طرحواره های اولیه باورهایی هستند که افراد درباره ی خود، دیگران و محیط دارند. و به طور معمول از ارضا نشدن نیازهای اولیه به خصوص نیازهای عاطفی در دوران کودکی سرچشمه می گیرند.، ینگ معتقد است برخی از طرحواره ها به ویژه آنهایی که در نتیجه تجارب ناگوار دوران کودکی شکل می گیرند. ممکن است عامل اصلی اختلالات شخصیتی، مشکلات منش شناختی خفیف تر و برخی از اختلالات مزمن قرار بگیرند.

بلاگ مجموعه ای از طرحواره ها را گردآوری نموده که به آنها “طرحواره های ناسازگار اولیه” می گوید. این طرحواره ها به شخص کمک می کنند تا تجارب خود را راجع به جهان پیرامون سازمان دهند و اطلاعات دریافتی را پردازش کنند (هدایت و همکاران، ۱۳۹۸: ۱۵۷).

ادامه

طرحواره درمانی درمان یکپارچه و جدیدی می باشد. این درمان بر اساس مفاهیم و روشهای درمان شناختی – رفتاری بنا می شود. رویکرد طرحواره درمانی در قالب جنبش سازنده گرایی می گنجد در جنبش سازنده گرایی بر نقش عواطف در فرآیند تغییر.، به کارگیری تکنیکهای تجربی دلبستگیهای اولیه و رفتارهای بین فردی تاکید میشود. طرحواره ها حاصل گفتگوی والدین با کودک می باشد که به تدریج در ذهن او جای می گیرد.

طرحواره درمانی حاصل تلاشی ماهرانه برای غنی ساختن تکنیکهای درمانی است. این رویکرد بر پایه شناخت درمانی. بنا شده و برای بسیاری از مشکلاتی که افراد در زندگی روزمره خود با آنها دست به گریبان هستند. راه حل میآفریند. هدف اولیه طرحواره درمانی، ایجاد آگاهی روان شناختی و افزایش کنترل آگاهانه. بر طرحواره ها و هدف نهایی آن بهبود طرحواره ها و سبک های مقابله ای است(بیداری و همکاران، ۱۴۰۱).

طرحواره های ناسازگار اولیه درون مایه های عمیق فراگیر و به شدت ناکارآمد و برگرفته از خاطرات هیجانها. و شناخت واره ها و احساسات بدنی هستند. طرحواره ها هنگام فعال شدن سطح بالایی از عواطف را در بر میگیرند. که حاصل تحول خلق و خوی کودک با تجارب ناکارآمد او با خانواده و اطرافیان در سالهای اول زندگی است. که در مسیر زندگی تداوم دارند و ساختارهای عمیق و غیرقابل انکار و تغییر دارند.

ادامه

طرحواره های ناسازگار اولیه برای بقای خودشان میجنگند. اشکال مختلفی از درمانهای روانشناختی برای رفع مشکلات افراد دارای تعارض تدوین شده است. که میتوان به رفتار درمانی روان درمانی بین فردی شناخت درمانی اشاره کنیم. در این پژوهش از طرحواره درمانی استفاده شد. این متغیر با بهره گیری از راهبردهای شناختی هیجانی رفتاری و بین فردی بیماران را در غلبه بر طرحواره های مذکور یاری میدهد.(عقیلی و حجازی، ۱۴۰۱).

طرحواره های ناسازگار اولیه ساختارهای روانی بنیادی و پایداری محسوب میشود. که چیزی فراتر از ویژگیهای شناختی صرف در ذهن و شامل هیجانات احساسات جسمانی تصاویر. و خاطرات هستند. یک طبقه بندی از طرحواره های ناسازگار اولیه ارائه کرده اند. که فرض میشود وقتی که غالبا نیازهای هیجانی اساسی کودک به وسیله مراقبان برآورده نشده و یا به شکل مناسبی برآورده نشده باشد

این طرحواره ها در کودک شکل میگیرند و تا بزرگسالی ادامه می یابند. این نیازها شامل نیاز به امنیت و دلبستگی نیاز به کفایت. و استقلال نیاز به آزادی بیان خواسته ها و هیجانات نیاز به خودانگیختگی و تفریح و نیاز به محدودیت های واقع بینانه میباشد. این نیازها در همه وجود دارد. و به اندازه کافی برآورده شدن این نیازهای همگانی لازم و ضروری است. تا در بزرگسالی از سلامت روان برخوردار باشیم یانگ بیان میکند. که مشکلات پایدار افراد اغلب ناشی از فعال شدن طرحواره های ناسازگار اولیه در اینجا و اکنون است(شیدعنبرانی و همکاران، ۱۳۹۸).

منابع

منابع در فایل قابل خریداری موجود می باشد.